wartość rynkowa = cena akcji x ilość akcji, wartość księgowa = aktywa – kapitał obcy. Uzyskane za pomocą wskaźnika MV/BV wyniki powyżej jedności informują o posiadaniu przez przedsiębiorstwo kapitału intelektualnego, który nie został uwzględniony w sprawozdaniach finansowych, co oznacza, że wartość przed-

Gdzie trzymać oszczędności w 2022 r.? Coraz więcej osób zastanawia się nad tym gdzie trzymać oszczędności? Wraz z bogaceniem się społeczeństwa powstaje coraz większe zapotrzebowanie na lokowanie kapitału. Rosnąca świadomość finansowa społeczeństwa tworzy w ludziach zapotrzebowanie na ochronę swojego kapitału, czyli mniejszego lub większego majątku a potocznie mówiąc oszczędności. Dzisiaj postaram się odpowiedzieć na pytanie gdzie trzymać oszczędności w 2022 r. Pod koniec historycznego filmu Miasto z Morza, który opowiada o spektakularnej budowie miasta Gdynia, czarno na białym można obejrzeć konsekwencje dewaluacji danej waluty. To właśnie mniej więcej w tych latach przypadły konsekwencje dewaluacji niemieckiej marki. Gdy dochodzi do dewaluacji waluty na przykład poprzez hiper inflację, konsekwencje są drastyczne. Wielu ludzi trzymając pieniądze w pieniądzach, na przykład w tamtym czasie w markach niemieckich straciło całe majątki i ich życia tragicznie przewróciły się do góry nogami. Podobną sytuację, choć nie aż tak tragiczną, lecz także bardzo złą mieliśmy niespełna 30 lat temu w Polsce a dokładnie dewaluacji, czyli hiperinflacji został poddany polski złoty. Gdzie trzymać oszczędności – czy wymieniać waluty? Gdzie trzymać oszczędności w Polsce?Gdzie trzymać oszczędności w 2022 r.?Kupowanie euro – gdzie trzymać oszczędności?Gdzie trzymać oszczędności banki i walutyWykres: analiza gdzie trzymać oszczędności na podstawie danych inflacji i kursu dolara amerykańskiego w stosunku do polskiego złotegoGdzie trzymać oszczędności akcje giełdoweWykres: gdzie trzymać oszczędności na podstawie wartości akcji spółki giełdowej KGHMGdzie trzymać oszczędności nieruchomości Osoby, które 32 lata temu trzymały swoje oszczędności w pieniądzach, a dokładnie w polskim złotym straciły całe majątki. Niestety w czasach dewaluacji waluty, w której trzymamy swoje oszczędności, musimy liczyć się z tym, że nasz majątek może stracić na wartości z dnia na dzień 50 proc., a nawet więcej wszystko zależy od sytuacji. Oczywiście są sytuacje, w których inflacja znacznie wolniej zjada pieniądze aniżeli podczas wielkiej dewaluacji marki z lat 30, ale mimo to inflacja sama w sobie co roku zjada oszczędności trzymane w pieniądzach. W takim razie gdzie trzymać oszczędności w 2022 r.? Gdzie trzymać oszczędności gdy inflacja w Polsce dochodzi do 15%, a oprocentowanie kont bankowych to 4%. Co oznacza, że pieniądze trzymane w banku tylko pod kątem inflacji tej podawanej przez rząd tracą na wartości 11%. Czytaj więcej: gdzie trzymać oszczędności, czy w walutach? Gdzie trzymać oszczędności w 2022 r.? W takim razie gdzie trzymać oszczędności? Czy trzymać oszczędności w banku? Otóż tak jak w powyższym paragrafie jest zawarte pieniądze w bankach czy to jest waluta euro, funt brytyjski, dolar amerykański, czy polski złoty tracą na wartości ze względu na to, że inflacja jest o kilka lub kilkanaście procent wyższa, aniżeli oprocentowana waluta trzymana w banku to oczywiście oznacza, że trzymanie pieniędzy w pieniądzach oznacza, iż tracimy w skali roku według oficjalnych wskaźników inflacji na przykład 12 proc. W jakiej walucie trzymać oszczędności? Którą walutę kupić w 2022? Jednak jeżeli dłużej się zastanowić czy wzrost cen usług i towarów w przykładowej Polsce lub innym kraju, w którym mieszka dużo Polaków wynosi tylko 10 proc., to dojdziemy do wniosku, że to może być tylko średnia wzrostu cen usług i towarów, czyli poziom inflacji w danym roku. Przecież w Polsce, a także w przykładowej Wielkiej Brytanii są okresy, w których ceny nieruchomości, chociażby te oficjalne średnie ceny nieruchomości w skali roku wzrastają o 8 proc. To oznacza, że inflacja, licząc tylko ceną nieruchomości to 8 proc. Tak więc trzymając przykładowe 100 tys. euro w banku na 1 proc., oznacza, że każdego roku, tylko w stosunku do rosnących cen nieruchomości, tracimy 7 proc. To oznacza, że tylko w rok wartość trzymanych pieniędzy w banku, czyli to ile możemy kupić za nie mieszkań, spada o 7 proc. W konsekwencji 100 tys. euro w jeden rok w stosunku do cen nieruchomości a dokładnie wzrostu cen nieruchomości w ostatnim roku traci 7 tys. euro. W konsekwencji gdyby trzymać 100 tys. euro w przykładowym niemieckim banku, który gwarantuje nam oprocentowanie tych pieniędzy w skali roku na poziomie 0,1 proc., będzie oznaczało, że przez 5 lat nasze pieniądze w stosunku do wartości rosnących cen mieszkań i domów drastycznie stopnieją. Zakładając, że ceny nieruchomości w Polsce rosną w skali roku średnio o 7 proc., to oznacza, że dzisiaj nieruchomość, za którą musimy zapłacić w Polsce 100 tys. euro, za pięć lat musielibyśmy zapłacić 143,5 tys. euro, czyli o 43,5 proc. więcej aniżeli dzisiaj. To oznacza, że pieniądze trzymane na koncie w banku czy to jest niemiecki bank, czy holenderski bank, czy belgijski bank w 5 lat stracą 43,5 tys. euro. Kupowanie euro – gdzie trzymać oszczędności? W konsekwencji osoby, które posiadają dzisiaj 100 tys. euro nie dość, że nic by nie zyskały, na trzymaniu tych pieniędzy w banku to stracą w przeliczeniu na złotówki po dzisiejszym kursie 196 tys. zł., to są bardzo duże pieniądze, które przy jeszcze większych sumach nie mieszczą się w głowie. W takim razie, jaka może być odpowiedź na nasze dzisiejsze pytanie gdzie trzymać oszczędności? Jak widać powyżej, trzymając euro na koncie w banku przez 5 lat na prawie zerowym oprocentowaniu, stracimy w stosunku do wartości rosnących cen nieruchomości w Polsce bagatela 43,5 tys. euro. Myślę, że 99 proc. osób nie ma żadnych wątpliwości, że trzymanie pieniędzy w euro jest totalnie nieopłacalne, chyba, że chcemy mieć dostęp do tych pieniędzy ze względu na to, że prowadzimy biznes i potrzebujemy ciągle linii gotówkowej, ale to jest inna sprawa, ponieważ dzisiaj analizujemy gdzie trzymać oszczędności, a nie pieniądze, które są przeznaczone na inwestycje w biznes. Oczywiste jest na podstawie powyższego przykładu z życia wziętego podpartego na faktach matematyką, która nie kłamie, jest, że trzymanie pieniędzy w walucie takiej jak euro, która jest oprocentowana 0 w okresie, gdy ceny nieruchomości rosną o 10 proc. w skali roku lub mniej, lub więcej jest totalnie nieopłacalne. W takim razie gdzie trzymać oszczędności? Jeżeli nie opłaca się trzymać oszczędności w walucie euro, to może opłaca się trzymać w funtach brytyjskich lub dolarach amerykańskich, a może we franku szwajcarskim? Otóż trzymanie oszczędności w każdej z powyżej wymienionych walut jest tak samo nieopłacalne jak trzymanie oszczędności w euro. Dlaczego trzymanie oszczędności w funcie brytyjskim, dolarze amerykańskim i franku szwajcarskim jest tak samo nieopłacalne jak trzymanie oszczędności w euro, które są oprocentowane w banku prawie 0 lub 9 proc. poniżej inflacji, a nawet 10 proc. poniżej wzrostu cen nieruchomości? Odpowiedź jest prosta dolary amerykańskie, a także funty brytyjskie i frank szwajcarski są hiper nisko oprocentowane. Funt brytyjski jest oprocentowany na poziomie 1,25 proc Dolar amerykański jest oprocentowany na poziomie 1,75 proc. Jeszcze większym zaskoczeniem może być fakt, że frank szwajcarski jest oprocentowany 0,25 proc. poniżej zera. Dla wielu ludzi może się to wydawać dziwne, że frank jest oprocentowany 0,25 proc. poniżej zera, ale to są fakty. Tak więc trzymanie pieniędzy w pieniądzach czy to jest euro, frank szwajcarski, dolar amerykański, funt brytyjski jest totalnie nieopłacalne ze względu na to, że wzrost cen usług i towarów, czyli inflacja jest znacznie wyższa aniżeli oprocentowanie waluty, to oznacza, że z dnia na dzień z miesiąca na miesiąc z roku na rok pieniądze trzymane w pieniądzach się dewaluują kiedy możemy kupić za nie coraz mniej aniżeli wcześniej. Gdzie trzymać oszczędności banki i waluty W tym punkcie tego tekstu warto zauważyć, że mimo to, iż nie opłaca się trzymać pieniędzy w wymienionych powyżej walutach, jest fakt, iż to, że dana osoba posiada 5 tys. euro i to są jej całe oszczędności, nie oznacza, że powinna zaraz za to kupić akcje giełdowe, złoto, lub inne aktywa. Oczywiste jest, że warto mieć pewną sumę pieniędzy na czarną godzinę mimo to, że ta suma pieniędzy dewaluuje się z dnia na dzień przez rosnące ceny usług i towarów, czyli inflację. Osoby, które myślą, że w wieku 20 lat będą zbierały swój majątek w pieniądzach, na przykład przez następne 40 lat powinny zrozumieć, że nie da się przezwyciężyć tego, co jest faktem i co jest nieuniknione. To, że Ty trzymasz pieniądze w pieniądzach, nie oznacza, że Ciebie inflacja ominie mimo to, że co jakiś czas dorzucasz do swojej kupki pewną nową uzbieraną ilość ciężko zarobionych pieniędzy. Wykres: analiza gdzie trzymać oszczędności na podstawie danych inflacji i kursu dolara amerykańskiego w stosunku do polskiego złotego source: W trzymaniu pieniędzy w pieniądzach jest ważne to aby oprocentowanie tych pieniędzy lub wzrost z inwestycji był równy inflacji, a najlepiej przewyższał inflację, dzięki czemu możemy się bogacić, jako że gdy wzrost inwestycji lub oprocentowanie pieniądza będzie równe inflacji to tylko zachowamy wartość tego pieniądza w stosunku do wcześniejszych cen a jeżeli oprocentowanie, lub wzrost z inwestycji będzie wyższe niż inflacja to trochę zarobimy w zależności od tego jak wysoko będą oprocentowane pieniądze. Jeżeli trzymanie pieniędzy w euro, dolarze amerykańskim i w funcie brytyjskim jest totalnie nieopłacalne to gdzie trzymać oszczędności? Czy istnieje jakaś metoda na oszczędzanie pieniędzy, która gwarantuje oprocentowanie wyższe od lub równe inflacji? Jak mówi przysłowie, pewne w życiu są tylko podatki i śmierć. Tak więc nie ma czegoś takiego jak gwarancja jeżeli chodzi o inwestowanie. Oczywiście są banki, które gwarantują oprocentowania na poziomie na przykład 1 proc. przez pół roku, ale to są tylko chwyty marketingowe, które w rzeczywistości nie mają nic wspólnego z zachowaniem wartości trzymanych pieniędzy w tych bankach. Bardzo popularną radą w świecie inwestycji, oszczędności i próbie generowania zysków z zarobionego majątku jest odpowiedź zawierająca słowo dywersyfikacja lub dwa słowa dywersyfikacja ryzyka. Dywersyfikacja ryzyka oznacza, że dywersyfikujemy, czyli rozkładamy ryzyko na różne aktywa. To oznacza że jeżeli przykładowe 100 tys. euro rozłożymy na 6 rodzajów aktywów to gdy jedno z nich straci mocno na wartości lub dwa z nich stracą mocno na wartości, to zawsze pozostają 4 aktywa, które mogą zyskać na wartości. Gdyby zainwestować 100 proc. z 100 tys. euro na przykład tak jak w markę niemiecką przed jej dewaluacją to oznaczałoby, że z dnia na dzień podczas dewaluacji euro moglibyśmy stracić 90 proc. z 100 tys. euro, czyli wczorajsze 100 tys. euro z dnia na dzień mogłoby być warte 10 tys. euro. Jednak gdyby 100 tys. euro podzielić na pięć różnych walut na przykład na polskie złote, dolary amerykańskie, franki szwajcarskie, juany chińskie i euro to w chwili dewaluacji euro pozostałe waluty teoretycznie mogłyby nabrać na wartości, to oznaczałoby, że 100 tys. euro trzymane w pięciu różnych walutach jutro co prawda mogłoby stracić na wartości przez dewaluację 1/5 części trzymanej w euro jednak pozostałe części mogłyby wzrosnąć na wartości, dzięki czemu wczorajsze 100 tys. euro mimo drastycznego spadku wartości euro mogłoby być warte nawet 150 tys. euro. Jednak czy to jest dobry ruch, czy to jest dobra odpowiedź na pytanie gdzie trzymać oszczędności w 2022 r.? Otóż może się okazać, że wraz z dewaluacją euro, także dojdzie do dewaluacji franka szwajcarskiego i funta brytyjskiego tak jak wielokrotnie już się zdarzało w historii naszego świata. Mało o tym ludzi wie, że 100 lat temu jeden funt brytyjski kosztował 5 dolarów. Dzisiaj funt brytyjski kosztuje mniej więcej jeden dolar. Czytaj więcej: Co z dolarem w najbliższym czasie? Dodruk w 2022 r. i spadek kursu Czytaj więcej: Jak zarobić na mieszkaniu 10 tys. zł miesięcznie? To oznacza, że funt brytyjski w stosunku do dolara amerykańskiego zdewaluował się o 4 funty, czyli o 75 proc., lub też patrząc z innej strony, dolar amerykański wzrósł na wartości w stosunku do funta brytyjskiego pięciokrotnie. Finalnie dojdziemy do wniosku, że dywersyfikacja ryzyka, której zasadą byłoby rozproszenie 100 tys. euro na 5 walut, wcale nie obroni nas przed dewaluacją waluty. Jeżeli do dewaluacji waluty dojdzie także pod kątem innych walut. Nie można także zapomnieć, że rozproszenie majątku trzymanego w euro w tym przypadku 100 tys. euro na 5 walut jest pewnym posunięciem, które można określić jako dywersyfikacja ryzyka. Jednak ta dywersyfikacja ryzyka ma także to do siebie obok tego, że im te waluty także mogą się zdewaluować i oprocentowanie tych walut także jest niższe od inflacji o 10 proc. Tak więc nawet gdyby nie doszło do dewaluacji euro ani dewaluacji funta brytyjskiego, ani dewaluacji dolara amerykańskiego to trzymając pieniądze rozproszone na 5 walut, czyli 20 tys. euro, 20 tys. dolarów, 20 tys. funtów, 20 tys., franków, 100 tys. zł nie oznacza, że otrzymamy za te pieniądze w bankach wysokie oprocentowanie, które przezwycięży inflację, a tym bardziej wygeneruje wzrost, który przewyższa inflację. Innym rodzajem dywersyfikacji ryzyka, które może być rozproszenie majątku o wartości 100 tys. euro na inne źródła, które mogą zachować wartość majątków, a nawet przewyższyć inflację. Tym rodzajem dywersyfikacji ryzyka jest rozproszenie 100 tys. euro na zakup akcji giełdowych, znaczne ilości złota inwestycyjnego o dobrej próbie, gruntów rolnych lub pod zabudowę mieszkaniową, nieruchomości oraz waluty. Jeżeli osoba, która zastanawia się gdzie trzymać oszczędności, chciałaby trzymać te oszczędności na dłuższy okres na przykład 5 lat lub 10 lat, a nawet 20 lat i oczekuję wzrostu wartości tych oszczędności razem z inflacją lub ponad inflację to rozproszenie kapitału na takie aktywa jak złoto, grunty, nieruchomości i akcje giełdowe mogą być dobrym rozwiązaniem. Trzymane oszczędności w ten sposób oczywiście są mniej płynne i bardziej płynne. Inwestując w złoto, mamy możliwość sprzedaży tego złota teoretycznie w każdej chwili niczym walutę. Dzięki inwestycji w złoto mamy dostęp do swoich pieniędzy, sprzedaż złota nie jest tak skomplikowana i długotrwała niczym sprzedaż nieruchomości lub gruntu, choć także może się wiązać z pewnymi wybojami, ale warto pamiętać, że złoto potrafi bardzo mocno podrożeć od chwili zakupu. Jednak kupując złoto, też trzeba o tym pamiętać, że cena złota bardzo często skacze z góry na dół i to, że dzisiaj złoto zakupione za 100 tys. zł nie oznacza, że za miesiąc to samo złoto także będzie kosztować 100 tys. zł lub będzie kosztować 110 tys. zł. Może się okazać, że za dwa miesiące kurs złota spadnie na kilka miesięcy lub nawet na rok i chcąc sprzedać złoto, o wcześniejszej wartości 100 tys. zł otrzymamy tylko 80 tys. zł. Jednak z drugiej strony gdyby patrzeć na historyczne ceny wartości złota to od sierpnia 2018 r. do sierpnia 2020 r. cena złota licząc w dolarach, wzrosła o 100 proc., to oznacza, że złoto zakupione w 2018 r. zarobiłoby przez 2 lata 100 proc. Finalnie kupując złoto za 100 tys. zł w 2018 r., po dwóch latach mielibyśmy 200 tys. zł. Jednak z drugiej strony warto przypomnieć rok 2011, w którym cena złota w kilka lat spadła o 50 proc. W takim przypadku kupując złoto za 100 tys. zł po 3 latach, wiązałoby się z tym, że to samo złoto jest warte tylko 50 tys. zł. Otóż złoto ma to do siebie, że jego cena spada z góry na dół, co jest de facto bardzo dobrym aktywem doinwestowania, ponieważ mądrzy inwestorzy kupują wtedy gdy dane aktywa spadają a sprzedają gdy dane aktywa mocno zyskały na wartości co najmniej głupie by było kupować wtedy gdy złoto jest drogie a sprzedawać złoto gdy jest tanie. Tak więc osoby, które rozumieją prawidła ekonomii i wzrostu wartości złota oraz spadku wartości złota kupują złoto wtedy gdy jest tanie a sprzedają gdy jest drogie i tak w kółko niczym procent składany zarabiają miliony. Osoba niedoświadczona i inwestująca w złoto swoje wszystkie zaskórniaki zapewne spanikowałaby gdyby złoto zakupione za 100 tys. zł po 3 latach było warte 50 tys. zł i sprzedałaby to złoto. Jednak podstawową zasadą ceny złota jest to, że złoto w dłuższym okresie czasu zawsze drożeje, mimo spadku wartości tego złota co jakiś czas nadchodzą wzrosty wartości złota. Dzisiaj jedna uncja złota kosztuje 1,9 tys. dolarów, jednak w 2000 r. jedna uncja złota kosztowała 258 dolarów. Co oznacza, że kupując w roku 2001 uncje złota, zarobilibyśmy bagatela 8 razy więcej. Jednak trzeba pamiętać, że może dojść do sytuacji tak jak w roku 1980 gdy kurs złota wynosił 670 dolarów, ale następnie przez całe lata spadał aż do roku 2000, w którym cena złota wynosiła mniej więcej 250 dolarów za uncję. Jednak od roku 2000 do roku 2011 kurs złota drastycznie wzrósł i za jedną uncję płacono 1,8 tys. dolarów, następnie złoto znowuż drastycznie straciło na wartości i po drastycznym spadku na wartości znowu zyskało na wartości do dzisiejszej wysokiej ceny. Gdzie trzymać oszczędności akcje giełdowe Następnym miejscem, gdzie trzymać oszczędności a właściwie miejscem, gdzie inwestować oszczędności mogą być akcje giełdowe spółek. Nikomu nie trzeba tłumaczyć, że akcje spółek giełdowych rosną, ale także ich wartość spada. Mimo to, że akcje spółek giełdowych mogą stracić na wartości, lecz dodatkowo mogą wypłacać dywidendę. Co oznacza, że akcje spółek mają to do siebie, iż mogą pomnożyć oszczędności o wzrost wartości danej akcji, a także wypłatę dywidendy z akcji. Mimo to, że osoba chciałaby zainwestować tylko 20 proc. ze 100 tys. euro w akcję spółek giełdowych, to znowuż warto zachować dywersyfikację ryzyka, tym razem po raz drugi inwestując w kilka spółek giełdowych. Wykres: gdzie trzymać oszczędności na podstawie wartości akcji spółki giełdowej KGHM Gdzie trzymać oszczędności na podstawie cen akcji KGHM. KGHM Chart by TradingView Mimo to, że omawiane 100 tys. euro może zostać poddane dywersyfikacji ryzyka, czyli rozproszone na 5 inwestycji jak waluta, nieruchomość, grunty, złoto, a także akcje giełdowe to same akcje giełdowe także mogą zostać poddane dywersyfikacji ryzyka. Co oznacza poddać dywersyfikacji ryzyka inwestycje w akcję spółek giełdowych? Otóż to znaczy to samo co dywersyfikacja ryzyka, która została wcześniej wytłumaczona. Gdyby zainwestować całe 20 tys. euro w jedną spółkę to istnieje możliwość, że dana spółka nie wypłaci w tym roku dywidendy, a jej wartość pozostanie na dotychczasowym poziomie lub spadnie. Oczywiście także istnieje taka możliwość, że zakupiona spółka wzrośnie cenowo niczym akcje KGHM i dywidenda będzie wypłacana bardzo wysoka, lecz tego nigdy nikt nie jest pewien. Tak więc warto nawet te małe 20 tys. euro poddać pewnej dywersyfikacji ryzyka inwestując w kilka spółek giełdowych, które na przykład mają wielkie znaczenie dla polskiej gospodarki i będą zawsze mogły liczyć na dogodne środowisko do swojej działalności zapewnione przez polskie prawo i instytucje, które zarządzają wieloma aspektami życia w Polsce. Gdzie trzymać oszczędności nieruchomości 20 tys. euro zainwestowane w nieruchomość w Polsce wydaje się śmieszne, jednak taka jest prawda, że już 100 tys. zł może wystarczyć na zakup małej kawalerki i nie chodzi tutaj o najdroższe miasta w Polsce a te mniejsze. Warto zapamiętać, że kupując nieruchomości, możemy zarobić na wzroście ceny tej nieruchomości, a także na wynajmie tej nieruchomości. Oczywiście cena tej nieruchomości może spaść na pewien czas, lecz tak jak pokazała historia i matematyka, która nie kłamie, ceny nieruchomości czasem spadają, a czasem rosną, ale w konsekwencji wzrost cen nieruchomości na przestrzeni wielu lat jest nieunikniony. Ceny nieruchomości teoretycznie i praktycznie co 10 lat rosną o 100 proc. Kupując małą kawalerkę w jednym z mniejszych miast w Polsce, musimy wiązać się z tym, że będzie trzeba stracić na kawalerkę czasem trochę czasu, jednak nic nie ma za darmo. Ktokolwiek chce mieć cokolwiek, musi na to poświęcić czasem jakiś czas. Oczywiście kawalerkę można oddać agencji pod zarząd, ale to temat na inny tekst. Do tej pory dotarliśmy do trzech źródeł, w które można lokować swoje pieniądze odpowiadając w ten sposób na część pytania gdzie trzymać oszczędności? 100 tys. euro podzieliliśmy na 5 miejsc, w które można inwestować swoje oszczędności, które według swojej specyfiki są różne od siebie. 20 tys. euro zainwestowane w złoto może dać zwrot ze wzrostu cen tego złota nawet 100 proc. w 2 lata jednak warto pamiętać, że w ciągu dwóch lat cena złota, które zostało zakupione za 20 tys. euro, może spaść do 10 tys. euro i będzie trzeba zaczekać następne 2-lata, aby sprzedać to złoto z zyskiem. Złoto ma to do siebie, że można je sprzedać bardzo szybko, jednak jest bardzo podobne do nieruchomości ze względu na to, że złoto nie jest aktywem, w którym warto inwestować pieniądze na chwilę ze względu na to, że złoto może potanieć na kilkanaście lat, a nawet dłużej jednak dużym plusem złota jest, że można je sprzedać i schować bardzo łatwo. Drugim sposobem na oszczędzanie pieniędzy stały się akcje giełdowe, które także można podciągnąć pod dywersyfikację ryzyka, dzięki czemu 20 tys. euro może zastać zainwestowane na przykład w cztery spółki po 5 tys. euro na jedną spółkę lub w 5 spółek po 4 tys. euro na jedną spółkę. Plusem akcji jest to że gdy spółka radzi sobie bardzo dobrze to bardzo łatwo sprzedać te akcje i dodatkowo możemy otrzymać dywidendę, czyli zarabiamy na wzroście ceny wartości danej akcji oraz istnieje możliwość otrzymania dywidendy, a także łatwa płynność akcji, czyli możliwości szybkiej i łatwej sprzedaży. Trzecie miejsce, które składa się na odpowiedź na pytanie gdzie trzymać oszczędności jest zainwestowanie 20 tys. euro w kawalerkę, która w ciągu kilkunastu lat może wygenerować wzrost z ceny zakupionej nieruchomości oraz z wynajmu nieruchomości mimo to, że cena tej nieruchomości może spaść na kilka lat poniżej 100 tys. zł to w okresie 5-letnim lub 10-letnim istnieje możliwość, że cena zakupionej nawet tak małej nieruchomości może wzrosnąć o 20 proc., 30 proc., a nawet 50 proc. plus do tego można zarobić na wynajmie tej nieruchomości. Czwartą nogą inwestycyjnego stołu, która może zachować wartość pieniądza, a nawet znacznie wzbogacić osobę, która w ten sposób oszczędza, a właściwie inwestuje swoje pieniądze, może być zainwestowanie 20 tys. euro w zakup gruntu rolnego lub gruntu budowlanego takiego, który w papierach ma pozwolenie na budowę nieruchomości najlepiej mieszkalnych, ale czasem lepiej jest gdy na danej ziemi można wybudować nieruchomości komercyjne na przykład sklep lub hurtownie. W konsekwencji za inwestowanie oszczędności w powyżej 4 wymienione aktywa może dać cztery nogi do stołu, który dzięki temu będzie stał, jednak czasem się zdarza, że jedna noga się złamie i wtedy cały stół. Dlatego może być dobrym sposobem zainwestowanie w jeszcze jedną zapasową nogę inwestycyjnego stołów. Piątym miejscem czy jak to chce aktywem, mogą być wcześniej wspomniane waluty, ale nie po to, aby na nich zarobić, a raczej, aby mieć dostęp do linii gotówkowej. Gdy złoto trzeba sprzedać, akcje także, a na sprzedaż nieruchomości czeka się długo, a na sprzedaż ziemi może jeszcze dłużej, to gdyby 20 tys., euro podzielić na 4 części i za 5 tys. euro kupić polskich złotych, za drugie 5 tys. euro kupić franków szwajcarskich, trzecie 5 tys. euro pozostawić w euro, a czwarte 5 tys. euro przeznaczyć to zakup dolarów amerykańskich to znowu zostałaby wprowadzona następna dywersyfikacja ryzyka drugiego poziomu, czyli rozproszenie inwestycji w waluty na cztery waluty jeżeli jedna waluta się zdewaluuje, to może inne się nie zdewaluują lub nie stracą na wartość jeżeli jedna waluta straci na wartości względem drugiej, to ta druga zyska względem tej pierwszej, dzięki czemu dywersyfikacja ryzyka pojawia się w pełnym wymiarze. Mimo to, że trzymanie pieniędzy w pieniądzach się nie opłaca tak, jak wcześniej wspomnieliśmy, to jednak jedną piątą ze 100 tys. euro może opłacać się, trzymać w pieniądzach ze względu na to, że czasem gotówka jest potrzebna z dnia na dzień, a trzymając wszystkie pieniądze w złocie lub akcjach będziemy zmuszeni sprzedać te akcje po aktualnej cenie, która nie do końca może nas zadowolić, więc możemy mieć mały problem. Odpowiedzią na pytanie gdzie trzymać oszczędności a właściwie gdzie inwestować oszczędności tak, aby zachowały wartość z dnia zainwestowania lub dodatkowo zyskały na wartości ponad inflacje, jest bardzo prosta, lecz wymaga trochę czasu i zapoznania się z faktami oraz danymi historycznymi cen i wartości tych aktywów. Gdy trzymanie 100 tys. euro w euro jest totalną głupotą w czasach gdy oprocentowanie w banku jest mniejsze o 5 proc. niż inflacja, a nawet 7 proc. niż wzrost cen nieruchomości to rozproszenie tych pieniędzy na kilka źródeł uzyskiwania zysku i wzrostu wartości jest bardzo rozsądne i się nazywa dywersyfikacja ryzyka, dodatkowo można wprowadzić drugi poziom weryfikacji ryzyka tak jak z walutami lub akcjami giełdowymi. 100 tys. euro można podzielić na pięć części po 20 tys. euro. Za 20 tys., euro można kupić złoto inwestycyjne o najwyższej próbie. Za drugie 20 tys. euro można kupić akcje giełdowe pięciu dobrych spółek, wprowadzając drugi poziom dywersyfikacji ryzyka. Za trzecie 20 tys. euro można kupić małą kawalerkę w niedrogim mieście, która może generować wzrost wartości, a także zysk z wynajmu następnie dla świętego spokoju, aby sobie leżało, można kupić ziemię pod budowę, lub ziemię rolną jeżeli już ktoś bardzo chce. Pamiętajmy, że ziemi na świecie nie przybywa, więc jej cena musi rosnąć tak samo jak musi rosnąć cena nieruchomości, które muszą być remontowane i budowane przez pracowników, których przecież wypłaty z roku na rok rosną. Przypominam, że 30 lat temu w Polsce zarabiało się średnio 100 dolarów miesięcznie. Dzisiaj w Polsce zarabia się średnio 1,6 tys. dolarów miesięcznie, czyli 16 razy więcej tak więc nie ma innej możliwości niż wzrost cen nieruchomości w przypadku gdy te nieruchomości są budowane, przez pracowników, których płace zawsze rosły. Tabela. Jak rosły płace w Polsce vs oprocentowanie w bankach – gdzie trzymać oszczędności? Pieniądze? Tabela. Gdzie trzymać oszczędności na podstawie rosnących wynagrodzeń w Polsce. Dane historyczne. Źródło Ten tekst nie ma na zadanie namówić nikogo do zainwestowania swoich 100 tys. euro ani w złoto, ani w nieruchomości, ani w grunty, ani w akcje giełdowe a tym bardziej w inne waluty jak dolar amerykański, frank szwajcarski, funt brytyjski czy polski złoty. Jednak jak historia pokazała dywersyfikacja ryzyka inwestowania pieniędzy uratowała majątki niejednej rodziny każdy powinien zadać sobie samodzielnie pytanie gdzie trzymać oszczędności i każdy powinien samodzielnie odpowiedzieć sobie na pytanie gdzie trzymać oszczędności zdobywając wcześniej wiedzę i umiejętności, które pozwolą odpowiedzieć na pytanie gdzie trzymać oszczędności. Bynajmniej ten tekst nie namawia nikogo do inwestowania w omawiane aktywa i zastosowanie dwupoziomowej dywersyfikacji, ale tym bardziej nie namawiaj nikogo do trzymania pieniędzy w pieniądzach a tym bardziej całych swoich pieniędzy w postaci 100 tys. euro w czasach, w których oprocentowanie tych 100 tys. euro jest niższe od inflację o 4 proc., a od wzrostu cen nieruchomości nawet 7 proc. w skali roku to w konsekwencji naraża 100 tys. euro na utratę w ciągu pięciu lat bagatela 43,5 tys. euro przez postępującą inflację oraz wzrost cen usług i towarów także aktywów, jakim są nieruchomości. Zgodnie z k.s.h. kapitał akcyjny w prostej spółce akcyjnej powinien wynosić co najmniej 1 zł. Nie jest to jednak kapitał, który ma przełożenie na liczbę i wartość akcji. I to może być największy problem. Udziałowcy prostej spółki akcyjnej odrębnie deklarują swój wkład na pokrycie akcji i odrębnie pokrywają kapitał akcyjny.
Sławomir Lisek 3 Wydział Rolniczo - Ekonomiczny 4 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie 5 e-mail: slisek@ 6 Streszczenie: Spółki giełdowe są przedmiotem publicznego zainteresowania. 7 Ich akcje są obiektem inwestowania zarówno profesjonalnych inwestorów, 8 jak i drobnych graczy. Ich akcje kupują zarówno profesjonalni inwestorzy jak 9 i drobni gracze. W celu podjęcia właściwej decyzji niezbędna jest analiza 10 kształtowania się ich kursów i trafna prognoza. Jedną z najczęściej 11 stosowanych jest analiza fundamentalna. Warunkiem jej stosowania jest 12 istnienie związku pomiędzy zmianą pozycji fundamentalnej firmy, a zmianą 13 kursów jej akcji. Przeprowadzone badania wykazały brak tego związku, więc 14 bardziej uzasadniona jest analiza techniczna. 15 Słowa kluczowe: giełda papierów wartościowych, kondycja finansowa 16 przedsiębiorstwa, analiza fundamentalna 17 WSTĘP 18 Cel pracy 19 Akcje spółek giełdowych są przedmiotem publicznego obrotu. Nabywają je 20 zarówno w dużych pakietach zawodowi inwestorzy, niekiedy potocznie zwani 21 „rekinami giełdowymi”, jak i drobni inwestorzy, próbujący pomnożyć na 22 operacjach giełdowych niewielkie oszczędności. Inwestorzy giełdowi swoje zyski 23 zazwyczaj chcą zrealizować głównie na skutek wyższego kursu akcji w momencie 24 sprzedaży, niekiedy również w drodze otrzymania dywidendy. W celu wyboru 25 odpowiedniego portfela kupowanych akcji, inwestorzy dokonują stosownych 26 analiz, tak by osiągnąć zadowalający rezultat finansowy przy ponoszeniu 27 akceptowalnego ryzyka. Analiza techniczna polega głównie na badaniu 28 kształtowania się kursu akcji w czasie i obserwowaniu ekstremów lokalnych tych 29 kursów. Polega ona głównie na analizie trendów cen akcji, z wykorzystaniem 30 264 Sławomir Lisek średnich ruchomych lub też równania regresji [Tarczyński 2002]. W przypadku 1 analizy fundamentalnej podstawą decyzji o wyborze akcji do portfela jest ocena 2 kondycji ekonomiczno finansowej spółki i wycena wewnętrznej wartości akcji 3 [tamże, s. 9]. Analiza ta zasadna jest wtedy, gdy zmiana kursów akcji, jest ściśle 4 związana ze zmianą pozycji fundamentalnej firmy. W innym przypadku pozostaje 5 inwestorowi wyłącznie analiza techniczna. Zasadnym wydaje się więc zbadanie tej 6 zależności. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie związku pomiędzy zmianą 7 pozycji fundamentalnej firmy, a zmianą kursów jej akcji po podaniu do publicznej 8 wiadomości sprawozdań finansowych. W razie istnienia takiego związku, próba 9 oszacowania równania regresji. 10 Materiał badawczy 11 Podstawą do przeprowadzenia badań są jednostkowe sprawozdania 12 finansowe losowo wybranych 20 firm z województwa mazowieckiego. Wzięto pod 13 uwagę spółki z wyłączeniem banków, ubezpieczycieli, funduszy inwestycyjnych. 14 Wykorzystano sprawozdania jednostkowe. 15 Metodyka badań 16 Zdaniem Tarczyńskiej – Łuniewskiej do pomiaru siły fundamentalnej 17 przedsiębiorstwa najbardziej adekwatne są metody statystyczno – ekonometryczne. 18 Wśród tych metod szczególne znaczenie ma wielowymiarowa analiza 19 porównawcza [Tarczyńska – Łuniewska 2013]. Według tej autorki siła funda-20 mentalna powinna być stabilna w czasie [tamże, s. 179]. W przypadku niniejszej 21 pracy ważna będzie nie tyle ocena trwałej siły fundamentalnej, co zmiana pozycji 22 fundamentalnej firmy w dwóch odległych od siebie punktach czasowych. Wybrano 23 więc zmianę pozycji fundamentalnej pomiędzy końcem 2016, a końcem 2014 roku. 24 Pozycję fundamentalną (f) określono jako sumę mierników diagnostycznych, 25 unormowanych metodą unitaryzacji zerowanej. Spośród szerokiego grona 26 mierników prezentujących sytuację finansową firmy wybrano: 27 ROA- rentowność netto aktywów, 30 ROE – rentowność netto kapitału własnego, 35 Zn – jak w 1), 36 Kw – kapitał własny. 37 Zb AO – aktywa obrotowe, 4 Z – zapasy, 5 Zb – zobowiązania bieżące. 6 Zkw – zadłużenie kapitału własnego, 9 ZO – zobowiązania ogółem, 10 Kw – jak w 2). 11 12 Powyższe wskaźniki przyjęto za publikacją Bednarskiego [Bednarski 2007] gdzie 13 są one szeroko omówione. Mierniki te zostają uzupełnione o wskaźnik względnych 14 zmian przychodów ze sprzedaży w stosunku do roku poprzedniego, który ma 15 obrazować perspektywy firmy na przyszłość: 16 SCt – względna zmiana przychodów ze sprzedaży dla roku t, 19 St - przychody ze sprzedaży dla roku t, 20 St-1 – przychody ze sprzedaży dla roku t-1. 21 Z grona powyższych wskaźników destymulantą jest oznaczony wzorem (4), 22 pozostałe zaliczono do stymulant. Wprawdzie wskaźnik płynności niejednokrotnie 23 uznawany jest za nominantę [Tarczyński 2002], jednak autor niniejszego artykułu 24 uważa, iż nie występuje takie zjawisko jak nadpłynność. Wysoka płynność może 25 pozwolić uratować się spółce w trudnym okresie, a przedsiębiorcy mają wrodzoną 26 skłonność do inwestowania swoich środków, więc nie pozostawiliby wolnych 27 środków nie zainwestowanych, gdyby była możliwość ich korzystnego 28 ulokowania. 29 Wskaźniki określone wzorami (1) (2) (3) (5) zostaną więc unormowane wg wzoru 30 266 Sławomir Lisek - ij i x max – oznacza maksymalną j-tą zmienną, 1 - ij i x min – oznacza minimalną j-tą zmienną, 2 - xij – oznacza j-tą zmienną i-tego obiektu. 3 Natomiast zmienna określona wzorem 4 zostanie unormowana następująco 4 [Kukuła 2000]: 5 i ij i ij ij i ij j i x x x x z max min max ,    . (7) 6 Oznaczenia jak we wzorze (6). 7 Suma unormowanych wskaźników określonych wzorami od (1) do (5) będzie 8 oznaczona f i wskazuje pozycję fundamentalną firmy za dany rok. 9 Spółki giełdowe publikują swoje sprawozdania finansowe za rok poprzedni 10 najczęściej w okresie od lutego do kwietnia roku następnego (oczywiście o ile ich 11 rok obrachunkowy pokrywa się z kalendarzowym). Dlatego też za kurs akcji po 12 ogłoszeniu danych bilansowych na koniec 2014 roku zasadnym jest przyjąć średnią 13 arytmetyczną z kursów zamknięcia na 14 natomiast za kurs po ogłoszeniu danych za 2016 rok, 15 wydaje się zasadne przyjąć średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia na 16 roku. 17 Zmianę pozycji fundamentalnej będzie obrazował iloraz f za 2016 do f za 2014. 18 Do oceny zmian kursu akcji zastosowany zostanie iloraz pomiędzy kursem akcji po 19 ogłoszeniu danych bilansowych za 2016 rok, a kursem po ogłoszeniu danych 20 finansowych na koniec 2014 roku. 21 Do analizy związku pomiędzy zmianą pozycji fundamentalnej, a zmianą kursu 22 akcji zostanie wykorzystany współczynnik korelacji liniowe Pearsona [Woźniak 23 i in. 2002]. W razie silnej korelacji pomiędzy tymi wielkościami zostanie podjęta 24 próba skonstruowania równania regresji wyjaśniającego zmienność kursów akcji 25 [tamże, s. 71]. 26 27 WYNIKI BADAŃ 1 Diagnostyczne wskaźniki sytuacji finansowej badanych firm 2 Poniżej podano wskaźniki kondycji finansowej badanych firm na koniec 3 2014 i na koniec 2016 roku, zgodnie z wzorami od 1) do 5). Wynoszą one: 4 Tabela 1. Wskaźniki kondycji finansowej badanych przedsiębiorstw 5 Lp. Spółka 2014 2016 SC ROE ROA Ps Zkw SC ROE ROA Ps Zkw 1 Trakom 1,28 0,09 0,05 1,04 0,85 1,08 0,05 0,03 1,06 0,62 2 Budimex 1,14 0,35 0,05 0,81 6,50 1,09 0,57 0,08 0,87 5,91 3 Erbud 1,29 0,05 0,02 1,42 2,22 1,00 0,05 0,02 1,73 2,28 4 Mostostal Płock 1,58 0,08 0,04 3,08 0,76 1,16 -0,16 -0,06 1,65 1,42 5 Mostostal Warszawa 1,03 0,38 0,04 1,14 7,63 1,10 0,07 0,01 1,46 4,22 6 Polimex Mostostal 1,01 -0,99 -0,05 1,09 18,23 0,87 0,01 0,00 1,07 8,06 7 Synektik 1,04 0,02 0,01 1,43 0,86 0,58 0,02 0,02 1,09 0,58 8 Aplisens 1,04 0,11 0,11 5,24 0,05 0,99 0,09 0,09 6,98 0,32 9 Vigo 0,99 0,29 0,22 10,11 0,33 1,00 0,27 0,20 3,80 0,34 10 Polenergia 0,33 -0,01 -0,01 0,98 0,22 0,74 -0,07 -0,07 10,65 0,07 11 Ergis 0,96 0,08 0,04 0,82 0,87 1,05 0,11 0,06 0,74 0,78 12 Atende 0,89 0,09 0,04 1,01 1,39 0,81 0,14 0,06 1,20 1,36 13 NTT 1,04 0,02 0,01 1,22 0,90 0,85 0,02 0,01 1,00 0,88 14 CUBE ITG 0,99 0,05 0,02 1,05 1,41 0,44 0,07 0,03 0,93 1,12 15 Macrologic 1,04 0,21 0,17 2,35 0,24 1,03 0,24 0,18 1,59 0,33 16 Intercars 1,11 0,10 0,05 1,25 1,01 1,20 0,10 0,04 0,85 1,39 17 Global Cosmed 1,08 0,13 0,16 1,36 1,06 1,38 -0,03 -0,02 0,59 0,61 18 Harper Hygienics 0,98 0,35 0,11 0,36 2,04 1,02 -0,07 -0,02 0,33 1,97 19 Gobarto 0,88 0,03 0,01 0,81 0,88 1,02 0,03 0,01 0,65 1,06 20 Mennica Polska 0,93 0,15 0,09 0,96 0,66 1,22 0,17 0,09 0,19 0,94 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych badanych firm 6 Analizując dane zaprezentowane w tabeli 1 można powiedzieć, iż 7 większość spółek w badanych latach zwiększała swoją sprzedaż, o czym świadczy 8 większy od 1 wskaźnik SC w przypadku 12 spółek w 2014 i w 2016 roku. Ponadto 9 w 2016 roku 1 spółka (VIGO), charakteryzowała się taką samą sprzedażą, jak 10 268 Sławomir Lisek w roku poprzednim - wskaźnik SC=1. W 2014 roku sprzedaż spadła w porównaniu 1 z rokiem poprzednim w przypadku 8 spółek, natomiast w 2016 roku w przypadku 2 7 spółek. Świadczy to generalnie o tym, że spółki w większości mają dobre 3 perspektywy rozwojowe. 4 Badane spółki zachowują właściwą płynność finansową. Wskaźnik 5 płynności szybkiej nie powinien być niższy od jedności, ale nie stanowi to jeszcze 6 wielkiego problemu dla firmy gdy jest niższy, ale nie spada poniżej 0,8. Wartość 7 nie niższą od 1 wskaźnik ten przyjmuje w 2014 roku dla 14 spółek, w 2016 roku 8 dla 12 spółek. Natomiast wartość nie niższą od 0,8 wskaźnik ten przyjmuje w 2014 9 roku dla 19 spółek a w 2016 roku dla 15 spółek. Generalnie więc płynność jest 10 zachowana, natomiast zwraca uwagę pogarszająca się płynność finansowa w 2016 11 roku w stosunku do 2014 roku. 12 Wskaźnik zadłużenia nie powinien przekraczać 1,2. W przypadku 13 badanych spółek na koniec 2014 roku 13 spółek nie przekracza dopuszczalnego 14 zadłużenia, podobna sytuacja wystąpiła na koniec 2016 roku. W większości 15 analizowanych przypadków zadłużenie jest w dopuszczalnej normie, tylko 16 w przypadku (może wymienić firmy lub wskazać ile jest tych spółek). 17 W 2014 roku dwie spośród 20 badanych firm charakteryzowały się ujemną 18 rentownością, pozostałe przedsiębiorstwa były rentowne, osiągając wyższą 19 rentowność kapitału własnego od oferowanej stopy procentowej na rynku 20 bankowym. Natomiast w 2016 roku 4 firmy charakteryzują się ujemną 21 rentownością, pozostałe zaś są zyskowne, z wyższą rentownością kapitału 22 własnego od możliwych do uzyskania stóp procentowych z lokat. Firmy więc 23 zasadniczo są rentowne, jednak w 2016 roku większy jest udział firm 24 deficytowych. 25 Unormowane diagnostyczne mierniki kondycji finansowej badanych spółek 26 Poniżej zaprezentowano unormowane diagnostyczne mierniki kondycji 27 finansowej badanych spółek: 28 Tabela 2. Unormowane mierniki kondycji finansowej badanych spółek 29 Lp. Spółka 2014 2016 SC Rkw Rnm Ps Zkw SC Rkw Rnm Ps Zkw 1 Trakom 0,7631 0,6895 0,4015 0,0814 0,9563 0,6018 0,6640 0,3390 0,0832 0,9686 2 Budimex 0,6464 0,8610 0,4037 0,0594 0,6453 0,6096 1,0000 0,5264 0,0648 0,6777 3 Erbud 0,7653 0,6664 0,2944 0,1180 0,8806 0,5370 0,6679 0,2960 0,1475 0,8775 4 Mostostal Płock 0,9963 0,6843 0,3930 0,2761 0,9608 0,6617 0,5348 0,0198 0,1399 0,9244 5 Mostostal Warszawa 0,5608 0,8760 0,3919 0,0912 0,0583 0,6187 0,6763 0,2843 0,1217 0,7704 6 Polimex Mostostal 0,5458 0,0001 0,0639 0,0862 0,0000 0,4294 0,6386 0,2437 0,0843 0,5595 Lp. Spółka 2014 2016 SC Rkw Rnm Ps Zkw SC Rkw Rnm Ps Zkw 7 Synektik 0,5656 0,6467 0,2763 0,1188 0,9556 0,1985 0,6499 0,2936 0,0860 0,9709 8 Aplisens 0,5685 0,7083 0,6201 0,4826 1,0000 0,5293 0,6946 0,5524 0,6493 0,9852 9 Vigo 0,5293 0,8218 0,9977 0,9485 0,9845 0,5350 0,8049 0,9265 0,3455 0,9842 10 Polenergia 0,0000 0,6264 0,2053 0,0758 0,9907 0,3295 0,5891 0,0128 0,9996 0,9988 11 Ergis 0,5066 0,6827 0,3797 0,0600 0,9548 0,5794 0,7046 0,4532 0,0527 0,9599 12 Atende 0,4488 0,6947 0,3766 0,0782 0,9262 0,3863 0,7217 0,4401 0,0966 0,9281 13 NTT 0,5681 0,6495 0,2835 0,0981 0,9534 0,4161 0,6499 0,2849 0,0777 0,9542 14 CUBE ITG 0,5316 0,6686 0,3172 0,0818 0,9251 0,0874 0,6790 0,3541 0,0703 0,9411 15 Macrologic 0,5684 0,7666 0,8160 0,2063 0,9898 0,5625 0,7882 0,8636 0,1336 0,9847 16 Intercars 0,6222 0,7005 0,4176 0,1018 0,9470 0,6981 0,6976 0,3832 0,0634 0,9264 17 Global Cosmed 0,6019 0,7159 0,4537 0,1120 0,9444 0,8408 0,6186 0,1878 0,0384 0,9690 18 Harper Hygienics 0,5166 0,8567 0,6339 0,0167 0,8904 0,5504 0,5903 0,1611 0,0137 0,8943 19 Gobarto 0,4373 0,6526 0,2929 0,0593 0,9546 0,5518 0,6527 0,2886 0,0440 0,9444 20 Mennica Polska 0,4825 0,7294 0,5478 0,0737 0,9662 0,7098 0,7411 0,5371 0,0003 0,9512 Źródło: opracowanie własne 1 Dane z tabeli 2 zgodnie z zasadami normowania metodą unitaryzacji 2 zerowanej mieszczą się w przedziale [0,1]. Na ich wielkość mają wpływ elementy 3 odstające, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku wskaźnika płynności szybkiej, 4 który firmy Vigo i Aplisens osiągają w 2014 roku na bardzo wysokim - odstającym 5 poziomie, co powoduje bardzo niskie wartości unormowanych mierników dla 6 reszty spółek. Natomiast wysokie zadłużenie kapitału własnego Polimex Mostostal 7 w 2014 roku, powoduje, iż unormowany wskaźnik zadłużenia kapitału własnego 8 dla reszty przedsiębiorstw jest bardzo wysoki. 9 10 270 Sławomir Lisek Pozycja fundamentalna firm w 2014 i 2016 roku i kurs ich akcji 1 W tabeli 3 zamieszczono miarę pozycji fundamentalnej firm w 2014 2 i 2016 roku. 3 Tabela 3. Pozycja fundamentalna firm w 2014 i 2016 roku i średnie kursy ich akcji 4 w połowie maja 2015 i 2017 roku1 5 Lp. Spółka f14 f16 f16/f14 AP15 AP17 AP17/AP15 1 Trakom 2,8918 2,6566 0,9187 10,0440 15,2920 1,5225 2 Budimex 2,6158 2,8734 1,1004 175,4600 269,5400 1,5362 3 Erbud 2,7246 2,5259 0,9271 34,2800 31,8700 0,9297 4 Mostostal Płock 3,3104 2,2807 0,6889 18,1960 13,3340 0,7328 5 Mostostal Warszawa 2,5031 2,4715 0,9874 9,7940 11,9440 1,2195 6 Polimex Mostostal 0,6960 1,9555 2,8108 5,3000 7,7220 1,4570 7 Synektik 2,5630 2,1990 0,8580 16,8360 15,4560 0,9180 8 Aplisens 3,3796 0,4108 1,0092 13,1180 13,3060 1,0143 9 Vigo 4,2819 3,5961 0,8398 238,0500 388,3000 1,6312 10 Polenergia 1,8983 2,9298 1,5433 32,8900 12,7800 0,3886 11 Ergis 2,5838 2,7498 1,0642 5,2720 6,4000 1,2140 12 Atende 2,5245 2,5728 1,0191 2,6740 5,2320 1,9566 13 NTT 2,5525 2,3828 0,9335 2,8760 2,3440 0,8150 14 CUBE ITG 2,5242 2,1319 0,8446 3,0740 4,9820 1,6207 15 Macrologic 3,3471 3,3327 0,9957 38,6540 57,6000 1,4901 16 Intercars 2,7891 2,7687 0,9927 253,5600 314,1400 1,2389 17 Global Cosmed 2,8279 2,6546 0,9387 5,4480 3,8060 0,6986 18 Harper Hygienics 2,9142 2,2097 0,7583 2,5160 1,0580 0,4205 19 Gobarto 2,3967 2,4816 1,0354 7,0160 6,9940 0,9969 20 Mennica Polska 2,7995 2,9395 1,0500 14,1740 19,8640 1,4014 Źródło: opracowanie własne 6 Pozycja fundamentalna – jako suma 5 wskaźników unormowanych 7 z zastosowaniem metody unitaryzacji zerowanej może przyjmować wartości 8 z przedziału od 0 do 5, naturalnie im ten miernik jest wyższa tym pozycja firmy 9 1 AP 15 - średnia arytmetyczna z kursów zamknięcia na AP - 17 średnia arytmetyczna z kursów zamknięcia na roku. lepsza. W przypadku większości badanych firm, miara ich pozycji fundamentalnej 1 kształtuje się około 2,5, czyli wartości średniej, co świadczy o przeciętnej pozycji 2 większości firm. W przypadku 12 firm ich pozycja w 2016 roku jest gorsza niż 3 w 2014, ponieważ f16/f14 jest mniejsze od 1. Oznacza to, iż w przypadku 4 większości firm ich pozycja na koniec 2016 roku jest gorsza niż na koniec 2014 5 roku. Natomiast w przypadku zmiany kursów akcji tych spółek w maju 2017 roku 6 (czyli po opublikowaniu raportów finansowych za 2016 rok), w stosunku do maja 7 2015 roku (czyli po opublikowaniu raportów finansowych za 2014 rok), należy 8 powiedzieć, iż w przypadku 12 firm stosunek ten jest wyższy od 1, czyli ich kursy 9 są wyższe. Już sam ten fakt nakazuje sceptycyzm co do skorelowania tych zmian. 10 Współczynnik korelacji liniowej Pearsona pomiędzy zmianami pozycji 11 fundamentalnej firm, a kursów ich akcji wynosi 0,1157, co oznacza brak związku 12 pomiędzy zmianą pozycji fundamentalnej firm, a zmianą ich kursów. W tej 13 sytuacji nie ma sensu próba estymacji równania regresji. Bardziej uzasadniona 14 wydaje się być analiza techniczna kursów od fundamentalnej. 15 PODSUMOWANIE 16 Przeprowadzone badanie wykazało, iż większość badanych spółek 17 charakteryzuje się dobrą płynnością, jest zyskowna i zadłużenie kształtuje się 18 w normie. 19 Kondycja większości firm uległa pogorsz
Wartość obrotu: 544 366 zł 2023-11-24 Ciech złożył wniosek do KNF o wycofanie z GPW wsystkich akcji spółki; 2023-11-22 CIECH:
Akcje Indeksy New Connect Futures Opcje Obligacje Ranking popularności Obserwowane spółki Data ostatniej aktualizacji: 2022-08-03 17:04 Walor AD Kurs AD Zmiana AD Zmianaprocentowa AD Liczbatransakcji AD Obrót AD Otwarcie AD Max AD Min AD Czas AD 06MAGNA 3,0800 0,0450 1,48% 17 14 340 3,0900 3,0900 3,0150 15:47 08OCTAVA 1,0500 0,0500 5,00% 6 7 834 1,0000 1,0500 1,0000 15:00 11BIT 496,0000 13,5000 2,80% 207 1 083 880 482,0000 496,0000 476,0000 17:00 3RGAMES 0,4700 -0,0020 -0,42% 36 27 453 0,4760 0,4760 0,4500 17:00 ABPL 40,1500 0,8000 2,03% 31 72 282 39,3000 40,2000 39,0500 15:42 ACAUTOGAZ 22,8000 0,0000 0,00% 5 5 787 22,8000 22,8000 22,7000 16:10 ACTION 13,2800 0,0600 0,45% 29 32 652 13,2600 13,2800 13,1200 17:02 ADIUVO 1,3200 -0,0050 -0,38% 16 22 901 1,3250 1,3250 1,2700 16:48 AGORA 5,4500 0,1000 1,87% 36 37 367 5,4000 5,4500 5,3100 17:00 AGROTON 4,2900 0,1300 3,12% 26 48 090 4,1700 4,3600 4,0300 16:19 AIGAMES 2,0900 0,4900 30,62% 130 231 326 1,5800 2,0900 1,5800 16:16 AILLERON 11,0500 -0,1500 -1,34% 2 4 420 11,0500 11,0500 11,0500 12:25 AIRWAY 0,6060 -0,0220 -3,50% 166 255 742 0,6260 0,6280 0,5910 17:04 ALIOR 25,4800 0,6700 2,70% 2 962 13 175 800 25,4900 26,3000 24,5600 17:00 ALLEGRO 25,3450 0,3000 1,20% 5 191 46 950 300 24,7300 25,6750 24,6350 17:03 ALTA 1,7250 -0,0050 -0,29% 9 6 222 1,7250 1,7250 1,6500 15:45 ALTUS 1,3000 0,0600 4,84% 41 47 940 1,2400 1,3400 1,2200 17:01 ALUMETAL 69,9000 1,0000 1,45% 30 156 779 68,6000 69,9000 68,6000 17:00 AMBRA 20,9000 0,1000 0,48% 39 56 923 20,8000 20,9000 20,6000 16:48 AMICA 71,4000 0,0000 0,00% 64 228 145 71,5000 71,5000 70,7000 17:00 AMPLI 1,3200 0,2000 17,86% 3 1 071 1,1200 1,3200 1,1200 15:02 AMREST 19,5000 0,8000 4,28% 173 523 773 18,7000 19,5000 18,7000 17:00 ANSWEAR 18,1000 -0,2400 -1,31% 26 52 088 18,5000 18,5000 18,0800 17:00 APATOR 15,4000 0,4600 3,08% 46 35 766 14,9400 15,4000 14,9000 17:04 APLISENS 13,6000 -0,2000 -1,45% 6 9 456 13,8000 13,8000 13,6000 14:27 APSENERGY 2,4200 0,0500 2,11% 6 547 2,5000 2,5000 2,4200 15:17 ARCHICOM 18,3000 -0,2500 -1,35% 2 2 218 18,1500 18,3000 18,1500 15:30 ARCTIC 18,4800 -0,0200 -0,11% 480 2 365 582 18,3000 19,0000 18,3000 17:00 ARTERIA 8,0800 0,0000 0,00% 2 137 8,0800 8,0800 8,0800 09:00 ARTIFEX 7,7600 -0,1400 -1,77% 21 46 434 7,8800 7,9600 7,7000 16:33 ASBIS 15,1500 0,4600 3,13% 359 1 349 600 14,7000 15,1900 14,5200 17:04 ASMGROUP 0,4500 0,0180 4,17% 1 0 0,4500 0,4500 0,4500 13:07 ASSECOBS 39,0000 0,5000 1,30% 12 51 105 38,3000 39,0000 38,2000 17:00 ASSECOPOL 71,1000 -0,4500 -0,63% 957 3 314 199 71,3500 71,8500 70,5500 17:00 ASSECOSEE 46,2000 0,0000 0,00% 30 316 155 45,9000 46,4000 45,4000 17:00 ASTARTA 23,9000 0,2000 0,84% 110 236 942 24,0000 24,4000 23,7500 17:01 ATAL 33,0000 0,5000 1,54% 31 46 856 33,0000 33,0000 32,3000 17:00 ATENDE 2,7000 -0,0700 -2,53% 23 25 881 2,7700 2,7900 2,7000 16:00 ATLANTAPL 8,6200 0,1200 1,41% 14 8 732 8,6000 8,6200 8,6000 11:05 ATLANTIS 1,0300 -0,3500 -25,36% 1 187 2 380 693 1,3600 1,4900 1,0000 17:04 ATLASEST 2,2800 -0,0200 -0,87% 1 5 607 2,2800 2,2800 2,2800 10:07 ATMGRUPA 3,4600 0,1100 3,28% 21 31 383 3,3500 3,5500 3,3500 15:34 ATREM 4,6900 0,2400 5,39% 77 141 478 4,4800 4,6900 4,4400 17:00 AUGA 2,4200 0,0200 0,83% 4 2 971 2,4000 2,4200 2,4000 13:51 AUTOPARTN 12,4800 -0,0600 -0,48% 59 211 057 12,2200 12,6000 12,2200 17:00 BAHOLDING 0,5330 -0,0040 -0,74% 256 94 220 0,5310 0,5370 0,5230 17:00 BBIDEV 5,2000 0,0200 0,39% 9 3 871 5,0800 5,2600 5,0600 15:05 BEDZIN 6,1000 0,3000 5,17% 5 774 6,0000 6,1000 6,0000 14:35 BENEFIT 604,0000 26,0000 4,50% 83 995 588 580,0000 604,0000 574,0000 17:02 BERLING 4,3800 -0,0800 -1,79% 1 5 475 4,3800 4,3800 4,3800 15:00 BEST 19,8000 0,0000 0,00% 2 4 732 19,8000 19,8000 19,8000 16:23 BETACOM 7,9500 0,5000 6,71% 5 80 7,9500 7,9500 7,9500 09:00 BIGCHEESE 42,2350 -0,6650 -1,55% 105 351 458 43,6800 43,6800 42,2100 17:03 BIGCHEESE-PDA 33,3300 -0,3700 -1,10% 5 11 526 31,5000 33,3300 31,0000 10:08 BIK 22,4000 0,2000 0,90% 2 204 22,8000 22,8000 22,4000 14:34 BIOMAXIMA 29,9500 -0,5500 -1,80% 285 795 754 30,6500 30,6500 28,2500 17:00 BIOMEDLUB 6,7400 0,2440 3,76% 2 271 6 762 047 6,3800 6,8800 6,2200 17:03 BIOPLANET 12,0000 0,4500 3,90% 4 15 948 12,0000 12,0000 12,0000 15:00 BIOPLANET-PDA 20,0000 -1,0000 -4,76% 2 4 000 20,0000 20,0000 20,0000 15:57 BIOTON 4,0550 -0,0200 -0,49% 66 116 361 4,1100 4,1350 4,0400 17:00 BNPPPL 58,6000 -0,4000 -0,68% 63 6 186 221 60,0000 62,0000 56,6000 17:04 BOGDANKA 52,4000 0,4500 0,87% 782 3 704 581 52,7500 52,7500 51,2000 17:00 BOOMBIT 13,2800 0,7200 5,73% 54 76 560 12,5000 13,3000 12,5000 17:03 BORYSZEW 4,9800 0,0400 0,81% 85 293 926 4,9400 4,9800 4,9000 17:00 BOS 7,5000 -0,2000 -2,60% 34 111 090 7,7700 7,7700 7,5000 17:00 BOWIM 10,9000 0,7200 7,07% 311 776 087 10,2800 10,9800 10,2400 17:04 BRAND24 21,1000 -0,1000 -0,47% 20 35 431 21,2000 21,2000 20,8000 17:00 BRASTER 0,7970 0,0110 1,40% 18 8 273 0,7860 0,7970 0,7700 17:02 BUDIMEX 274,0000 20,5000 8,09% 1 301 3 808 314 254,5000 274,0000 252,5000 17:03 BUMECH 73,8000 -0,7000 -0,94% 1 558 12 435 110 75,0000 77,6000 72,2000 17:00 CAPITAL 1,2200 -0,2500 -17,01% 40 70 967 1,3300 1,3300 1,2200 15:27 CAPTORTX 145,0000 -5,0000 -3,33% 33 167 601 149,5000 149,5000 140,0000 17:04 CAPTORTX-PDA 182,0000 0,0000 0,00% 34 97 151 182,0000 185,0000 180,0000 17:01 CAVATINA 21,5000 0,6000 2,87% 14 41 957 21,0000 21,5000 21,0000 17:00 CCC 41,7400 0,0300 0,07% 2 399 9 652 030 41,7500 42,1800 41,5100 17:04 CCENERGY 0,5800 -0,0200 -3,33% 2 371 0,5800 0,5800 0,5800 11:09 CDPROJEKT 87,7000 1,2000 1,39% 4 261 22 145 602 86,5800 89,1900 86,5500 17:01 CDRL 16,1000 0,1000 0,63% 10 10 869 16,0000 16,1000 16,0000 15:35 CELTIC 7,4400 -0,0200 -0,27% 26 95 233 7,4400 7,5600 7,4200 15:55 CEZ 200,0000 6,7000 3,47% 43 7 085 961 195,2000 200,8000 195,2000 16:42 CFI 0,2560 -0,0130 -4,83% 8 2 815 0,2620 0,2690 0,2560 16:21 CIECH 38,4600 -0,2200 -0,57% 540 3 192 595 38,6800 39,4000 37,8200 17:00 CIGAMES 1,8700 0,0260 1,41% 274 477 058 1,8300 1,8700 1,8220 17:03 CITYSERV 7,7450 -0,4050 -4,97% 4 2 351 7,9520 7,9520 7,7450 14:30 CLNPHARMA 18,4000 0,5200 2,91% 250 423 700 18,1400 18,5600 18,0000 17:03 CNT 19,0000 -0,1500 -0,78% 4 9 044 19,0000 19,0000 19,0000 09:00 COALENERG 1,3480 0,0280 2,12% 50 67 039 1,3600 1,3600 1,3200 17:02 COGNOR 4,1250 -0,0050 -0,12% 207 720 810 4,1300 4,3000 4,0500 17:00 COMARCH 184,8000 2,8000 1,54% 33 85 025 181,0000 184,8000 178,0000 17:00 COMP 50,2000 -0,2000 -0,40% 17 34 443 50,0000 50,4000 49,5000 17:00 COMPERIA 3,5600 -0,1200 -3,26% 2 10 324 3,5600 3,5600 3,5600 14:46 COMPREMUM 2,6600 0,0400 1,53% 74 182 631 2,6250 2,8600 2,6250 17:00 CORMAY 1,0940 0,0960 9,62% 645 1 456 087 1,0200 1,1900 1,0200 17:02 CPGROUP 10,5500 0,0500 0,48% 5 106 10,5500 10,5500 10,5500 12:30 CREEPYJAR 690,0000 43,0000 6,65% 281 1 359 763 647,0000 713,0000 644,0000 17:03 CREOTECH-PDA 122,2000 -7,8000 -6,00% 2 4 906 124,0000 124,0000 122,2000 10:33 CYFRPLSAT 19,8200 -0,6400 -3,13% 1 920 12 361 113 20,2200 20,4000 19,6800 17:01 CZTOREBKA 0,5900 -0,0050 -0,84% 4 3 170 0,5900 0,5900 0,5900 15:00 DADELO 11,1500 0,0000 0,00% 8 1 444 11,1500 11,4500 11,1500 17:00 DATAWALK 172,5000 6,6000 3,98% 184 1 159 703 168,0000 176,0000 166,5000 17:00 DEBICA 62,2000 -0,4000 -0,64% 28 52 071 63,0000 63,0000 62,0000 16:24 DECORA 33,5000 -0,2000 -0,59% 19 49 756 33,7000 33,7000 32,8000 17:00 DEKPOL 24,0000 -0,2000 -0,83% 19 15 252 24,2000 24,3000 23,5000 15:15 DELKO 14,8000 0,1000 0,68% 5 6 695 14,7000 14,8000 14,7000 16:14 DEVELIA 2,4100 0,0200 0,84% 54 313 656 2,4000 2,4100 2,3200 17:01 DGA 7,8000 -0,1000 -1,27% 5 78 7,8500 7,8500 7,8000 12:30 DIGITANET 12,5000 -0,2000 -1,57% 7 2 629 12,9000 12,9000 12,3000 11:06 DIGITREE 8,5000 0,0500 0,59% 1 680 8,5000 8,5000 8,5000 16:07 DINOPL 367,7000 -0,2000 -0,05% 4 047 61 525 164 365,4000 370,0000 361,1000 17:04 DOMDEV 88,6000 3,4000 3,99% 60 294 734 86,0000 88,6000 85,2000 17:00 DROZAPOL 6,1600 0,1600 2,67% 23 67 356 6,0000 6,2000 5,9400 15:51 ECHO 3,2100 -0,0300 -0,93% 16 50 604 3,2750 3,2750 3,1900 17:00 EDINVEST 3,3200 -0,0200 -0,60% 3 2 726 3,3200 3,3200 3,3200 09:31 EFEKT 7,0500 -0,3500 -4,73% 3 1 106 6,4000 7,0500 6,4000 15:00 EKOEXPORT 1,4650 -0,0500 -3,30% 43 49 199 1,5300 1,5300 1,4000 16:42 ELBUDOWA 0,4350 -0,0850 -16,35% 768 544 789 0,5200 0,5200 0,3700 17:02 ELEKTROTI 7,1200 -0,0800 -1,11% 133 362 606 7,1800 7,2800 7,0000 17:04 ELKOP 0,3715 -0,0085 -2,24% 23 16 310 0,3750 0,3800 0,3650 17:00 ELZAB 2,1800 0,0000 0,00% 21 17 709 2,2000 2,3300 2,1800 15:25 EMCINSMED 11,6000 0,6000 5,45% 5 533 11,0000 11,6000 11,0000 16:21 ENAP 1,9100 0,0600 3,24% 1 19 1,9100 1,9100 1,9100 15:00 ENEA 8,9050 -0,0500 -0,56% 937 2 903 287 8,9300 9,0500 8,8000 17:00 ENELMED 16,0000 0,0000 0,00% 2 2 144 16,0000 16,0000 16,0000 13:12 ENERGA 6,6600 0,0000 0,00% 46 83 022 6,7000 6,7200 6,6000 17:00 ENERGOINS 0,6500 0,0000 0,00% 5 1 193 0,6500 0,6500 0,6500 15:15 ENTER 21,3000 -0,2000 -0,93% 21 13 300 21,8000 21,8000 21,3000 17:00 ERBUD 34,3000 0,1000 0,29% 35 65 272 34,6000 34,6000 33,0500 15:49 ERG 58,5000 1,0000 1,74% 29 1 199 807 56,0000 58,5000 52,0000 16:05 ESOTIQ 31,8000 0,0000 0,00% 29 44 150 33,0000 33,0000 31,8000 17:00 EUCO 1,6000 0,0200 1,27% 4 938 1,6000 1,6000 1,6000 10:33 EUROCASH 11,9000 0,1700 1,45% 1 018 1 317 335 11,9000 11,9500 11,7000 17:01 EUROHOLD 5,4690 -0,0800 -1,44% 7 4 184 5,1450 5,4790 5,1450 16:10 EUROTEL 40,2000 0,2000 0,50% 25 31 621 40,5000 40,5000 39,2000 17:00 FAMUR 3,3480 0,2080 6,62% 1 198 4 762 983 3,2200 3,3680 3,2000 17:02 FASING 17,4000 1,1500 7,08% 123 341 182 16,8000 18,4500 16,5000 17:00 FASTFIN 0,5750 -0,0050 -0,86% 2 230 0,5750 0,5750 0,5750 15:00 FEERUM 5,7000 0,0000 0,00% 5 29 5,7000 5,7000 5,7000 14:35 FERRO 24,7000 0,2000 0,82% 53 141 837 24,5000 24,8000 24,4000 17:00 FERRUM 3,8200 -0,0200 -0,52% 6 2 778 3,8400 3,8400 3,8200 16:35 FMG 24,8000 -0,2000 -0,80% 1 99 24,8000 24,8000 24,8000 11:00 FON 4,7000 -0,1400 -2,89% 29 18 212 4,8000 4,8000 4,3700 15:54 FORTE 31,1000 1,1000 3,67% 31 14 272 30,3000 31,1000 30,0000 17:00 GAMEOPS 8,7000 0,5800 7,14% 69 50 488 8,1200 8,7400 7,7000 17:00 GAMFACTOR 6,0000 -0,1400 -2,28% 28 24 983 6,1400 6,2000 5,9600 17:00 GETIN 1,1940 0,0200 1,70% 36 74 813 1,1700 1,1940 1,1700 17:00 GETINOBLE 0,1792 -0,0035 -1,92% 267 281 302 0,1809 0,1812 0,1740 17:01 GIGROUP 1,4500 -0,0300 -2,03% 21 19 738 1,3840 1,4500 1,3800 16:18 GLCOSMED 2,7350 -0,0350 -1,26% 32 45 654 2,7700 2,7700 2,6650 16:40 GOBARTO 7,2000 0,0000 0,00% 1 3 240 7,2000 7,2000 7,2000 09:17 GPW 36,3200 0,3200 0,89% 1 221 3 798 722 36,1400 36,3600 36,0000 17:00 GREENX 0,8050 0,0040 0,50% 132 174 977 0,8100 0,8350 0,8050 17:00 GROCLIN 1,7760 0,4260 31,56% 278 265 490 1,3600 1,7760 1,3540 16:45 GRODNO 14,9400 -0,0600 -0,40% 175 476 346 14,9800 15,1800 14,9000 17:00 GRUPAAZOTY 43,2800 0,4400 1,03% 1 193 5 161 388 42,9000 44,1600 42,2000 17:00 GRUPRACUJ 57,0000 -1,3000 -2,23% 438 2 084 361 57,7000 62,8000 53,9000 17:00 GTC 6,7000 0,0400 0,60% 10 12 492 6,6400 6,7000 6,6400 17:00 GTCA 6,9500 0,0000 0,00% 1 166 800 6,9500 6,9500 6,9500 10:16 HANDLOWY 60,9000 1,9000 3,22% 920 2 835 062 59,0000 60,9000 59,0000 17:00 HARPER 6,3300 -0,1700 -2,62% 87 129 633 6,5500 6,6200 6,3300 17:04 HELIO 14,0000 0,0000 0,00% 1 28 14,0000 14,0000 14,0000 09:00 HERKULES 1,1900 0,0850 7,69% 49 85 692 1,1000 1,2100 1,1000 17:00 HMINWEST 11,2500 -0,4000 -3,43% 30 67 246 11,5500 11,5500 11,2500 17:00 HUUUGE 22,4800 0,9800 4,56% 2 694 13 467 467 22,0000 22,4800 20,8000 17:04 HYDROTOR 39,0000 0,0000 0,00% 11 7 736 38,3000 39,0000 38,3000 15:10 I2DEV 11,5000 0,1000 0,88% 1 23 11,5000 11,5000 11,5000 09:00 IBSM 13,5000 -0,4000 -2,88% 5 500 13,5000 13,5000 13,5000 12:26 IDMSA 0,8400 0,0000 0,00% 1 1 008 0,8400 0,8400 0,8400 14:51 IFCAPITAL 1,0250 -0,4300 -29,55% 710 1 639 405 1,3650 1,5000 1,0050 16:25 IFIRMA 20,4000 0,1000 0,49% 27 25 944 20,4000 20,9000 20,4000 17:00 IFSA 2,7400 -0,2100 -7,12% 32 23 056 2,8800 2,9400 2,7100 17:01 IIAAV 70,0000 -1,4000 -1,96% 1 980 70,0000 70,0000 70,0000 13:46 IMCOMPANY 16,3000 -0,2000 -1,21% 51 116 048 16,5500 16,5500 15,1000 17:00 IMMOBILE 1,7200 -0,0600 -3,37% 15 21 448 1,7500 1,8000 1,6800 17:00 IMPEL 13,0000 0,0500 0,39% 6 196 321 13,0500 13,0500 13,0000 13:46 IMPERIO 1,9000 0,0700 3,83% 7 3 410 1,8100 1,9000 1,8100 16:26 IMS 2,6500 0,0400 1,53% 5 4 922 2,6100 2,6500 2,6100 16:15 INC 1,8940 0,0460 2,49% 41 84 507 1,8380 1,9400 1,7600 17:00 INGBSK 169,0000 5,0000 3,05% 670 1 950 354 163,0000 169,0000 159,6000 17:00 INPRO 5,3500 0,0500 0,94% 1 11 5,3500 5,3500 5,3500 09:00 INSTALKRK 29,9000 0,0000 0,00% 22 172 834 29,6000 29,9000 29,1000 17:00 INTERAOLT 11,5400 -2,4600 -17,57% 2 835 6 838 081 14,0000 15,4000 10,2200 17:00 INTERBUD 1,0500 0,0000 0,00% 6 4 221 1,0400 1,0500 1,0400 15:00 INTERCARS 410,0000 10,0000 2,50% 546 1 729 214 405,0000 412,0000 403,0000 17:00 INTERFERI 8,5000 -0,1000 -1,16% 1 8 500 8,5000 8,5000 8,5000 14:08 INTERSPPL 0,8300 0,0200 2,47% 27 10 556 0,8120 0,8300 0,8100 09:48 INTROL 4,4000 0,0200 0,46% 3 700 4,4000 4,4000 4,4000 11:42 INVISTA 4,0000 -0,0800 -1,96% 12 16 302 4,0400 4,0400 3,7900 12:24 IPOPEMA 2,1000 -0,0200 -0,94% 16 21 169 2,1900 2,2000 2,1000 15:48 ITMTRADE 0,1405 -0,0210 -13,00% 3 247 0,1405 0,1405 0,1405 15:01 IZOBLOK 35,0000 0,0000 0,00% 8 81 515 35,0000 35,0000 35,0000 15:17 IZOLACJA 2,2700 -0,0100 -0,44% 4 11 086 2,3200 2,3200 2,2700 14:05 IZOSTAL 2,6600 0,0500 1,92% 19 16 895 2,6100 2,6600 2,6100 12:59 JSW 48,6400 -0,3600 -0,73% 1 904 11 538 184 49,2300 49,4800 48,3000 17:01 JWCONSTR 4,1600 -0,0200 -0,48% 24 32 433 4,1700 4,1700 3,9600 16:16 JWWINVEST 1,9600 0,0000 0,00% 7 250 1,9600 1,9600 1,8200 10:49 K2HOLDING 35,6000 -0,1000 -0,28% 79 240 060 35,7000 35,8000 35,0000 17:00 KBDOM 0,2700 0,0000 0,00% 2 810 0,2700 0,2700 0,2700 15:00 KCI 0,7700 -0,0040 -0,52% 12 8 270 0,7320 0,7700 0,7320 16:49 KERNEL 26,8000 0,2000 0,75% 592 952 993 26,6600 26,9000 26,4600 17:00 KETY 525,0000 -18,0000 -3,31% 2 174 50 804 044 550,0000 555,0000 520,0000 17:01 KGHM 109,7500 -0,4000 -0,36% 4 221 50 791 372 110,0000 110,9500 107,6500 17:04 KGL 12,3000 0,4000 3,36% 15 31 357 11,9000 12,3500 11,8000 16:17 KINOPOL 12,4500 0,1500 1,22% 17 52 178 12,3000 12,4500 12,1500 17:02 KOGENERA 27,6000 0,4000 1,47% 32 65 473 27,3000 28,2000 27,3000 17:00 KOMPAP 18,2000 0,6000 3,41% 4 9 224 18,0000 18,2000 18,0000 15:54 KOMPUTRON 3,4300 0,0300 0,88% 7 9 209 3,4000 3,4500 3,4000 12:06 KPPD 92,6000 -3,0000 -3,14% 37 53 771 92,6000 95,8000 91,6000 17:02 KRAKCHEM 0,5350 0,0050 0,94% 2 591 0,5250 0,5350 0,5250 16:28 KREC 22,9000 0,1000 0,44% 4 23 791 22,8000 22,9000 22,8000 15:07 KREDYTIN 14,9000 0,0000 0,00% 1 30 14,9000 14,9000 14,9000 09:12 KRKA 458,0000 -7,0000 -1,51% 2 12 372 461,0000 461,0000 458,0000 09:55 KRUK 258,4000 6,4000 2,54% 436 2 514 707 252,0000 259,4000 251,8000 17:02 KRUSZWICA 66,0000 0,2000 0,30% 1 132 66,0000 66,0000 66,0000 16:11 KRVITAMIN 12,3800 -0,1200 -0,96% 14 22 899 12,7000 12,7000 12,3800 16:22 KSGAGRO 2,4050 -0,0850 -3,41% 11 10 014 2,4100 2,4700 2,4000 17:00 LABOPRINT 15,0000 -0,3000 -1,96% 5 447 15,3000 15,3000 14,8000 12:31 LARQ 1,1500 0,0100 0,88% 1 2 1,1500 1,1500 1,1500 09:01 LENA 3,4000 -0,0500 -1,45% 7 3 419 3,4900 3,4900 3,4000 16:29 LENTEX 7,1000 0,0400 0,57% 11 58 778 7,0600 7,1000 7,0000 15:59 LIBET 1,2500 0,0600 5,04% 5 63 1,2500 1,2500 1,2500 13:44 LIVECHAT 101,8000 0,4000 0,39% 690 2 396 592 101,4000 102,0000 100,0000 17:00 LOKUM 15,1000 -0,3000 -1,95% 1 15 15,1000 15,1000 15,1000 14:19 LOTOS 79,0000 -0,1800 -0,23% 18 507 368 827 328 79,0000 80,9200 78,9200 17:04 LPP 9 280,0000 -270,0000 -2,83% 735 11 335 805 9 495,0000 9 590,0000 9 205,0000 17:00 LSISOFT 13,1000 -0,1500 -1,13% 7 16 396 13,3500 13,3500 13,1000 12:50 LUBAWA 2,6300 -0,0700 -2,59% 787 3 086 046 2,7150 2,7650 2,6150 17:03 MABION 33,6000 1,1000 3,38% 752 2 379 836 33,3000 33,9600 31,9000 17:03 MAKARONPL 7,9800 0,0000 0,00% 9 17 813 8,0400 8,0400 7,9800 14:09 MANGATA 68,0000 0,0000 0,00% 3 20 128 68,0000 68,0000 68,0000 17:00 MANYDEV 1,5000 -0,0200 -1,32% 2 923 1,5000 1,5000 1,5000 13:34 MARVIPOL 5,7000 0,0000 0,00% 13 23 490 5,7000 5,8000 5,6600 16:45 MASTERPHA 6,0500 0,0500 0,83% 2 5 259 6,0000 6,0500 6,0000 15:00 MAXCOM 12,6000 0,0000 0,00% 45 49 245 12,6500 12,9000 12,5000 17:00 MBANK 216,2000 -4,0000 -1,82% 1 841 9 135 964 213,4000 222,8000 211,0000 17:00 MBWS 6,9200 0,0000 0,00% 2 1 537 7,4800 7,4800 6,9200 09:16 MCI 16,5000 -0,2000 -1,20% 5 4 002 16,7000 16,7500 16,5000 17:00 MDIENERGIA 2,4300 0,0300 1,25% 18 15 749 2,4100 2,4600 2,3400 15:01 MEDIACAP 3,4900 0,0000 0,00% 1 21 3,4900 3,4900 3,4900 09:19 MEDICALG 9,2500 -0,2500 -2,63% 79 136 694 9,5900 9,8000 9,2100 17:00 MEDINICE 12,9800 0,9800 8,17% 47 66 294 12,0000 13,1400 12,0000 15:36 MEGARON 14,4000 2,0000 16,13% 1 418 14,4000 14,4000 14,4000 11:01 MENNICA 18,8500 -0,1000 -0,53% 10 7 625 18,9500 19,0000 18,8500 17:00 MERCATOR 62,5000 1,2000 1,96% 250 674 778 61,2000 62,6000 60,6800 17:00 MERCOR 11,5500 -0,4000 -3,35% 4 1 991 11,9000 11,9000 11,5500 16:32 MEXPOLSKA 2,3400 -0,0100 -0,43% 8 15 671 2,2100 2,3400 2,1600 16:49 MFO 43,7000 0,2000 0,46% 59 137 392 43,5000 43,7000 43,1000 17:03 MILKILAND 0,8910 -0,0110 -1,22% 17 8 288 0,8990 0,9000 0,8900 17:00 MILLENNIUM 3,7160 0,0940 2,60% 880 3 449 439 3,6340 3,7160 3,5680 17:00 MIRACULUM 1,2300 -0,0100 -0,81% 5 2 591 1,2300 1,2400 1,2200 17:00 MIRBUD 3,5650 0,1500 4,39% 336 767 718 3,4000 3,5750 3,3600 17:04 MLPGROUP 59,4000 -1,4000 -2,30% 8 3 624 61,4000 61,4000 59,4000 17:00 MLSYSTEM 79,5500 3,3000 4,33% 160 371 254 78,0000 79,9500 77,4000 17:02 MOBRUK 287,0000 14,0000 5,13% 210 1 490 452 275,0000 293,5000 271,0000 17:00 MOJ 2,6000 0,3000 13,04% 100 352 933 2,3200 2,8000 2,3200 17:02 MOL 34,6000 0,1200 0,35% 26 121 012 34,5000 34,7000 34,3000 16:10 MOLECURE 16,3600 0,4400 2,76% 67 158 559 16,0400 16,8000 16,0400 17:00 MONNARI 3,7700 -0,0400 -1,05% 15 62 180 3,8100 3,8100 3,7300 17:00 MOSTALPLC 23,6000 -0,2000 -0,84% 13 20 883 23,3000 23,7000 23,3000 17:00 MOSTALWAR 6,2400 0,1600 2,63% 52 77 067 6,0000 6,4200 6,0000 17:00 MOSTALZAB 1,6780 -0,0160 -0,94% 39 60 709 1,6940 1,7060 1,6700 17:00 MUZA 6,2000 -0,1500 -2,36% 5 11 937 6,3000 6,3000 5,9500 17:00 MWTRADE 5,7800 0,0800 1,40% 1 58 5,7800 5,7800 5,7800 16:21 NANOGROUP 1,5400 -0,0640 -3,99% 183 152 705 1,6080 1,6100 1,4700 17:00 NETIA 6,9400 0,0000 0,00% 2 6 975 6,9400 6,9400 6,9400 12:41 NEUCA 808,0000 18,0000 2,28% 160 2 540 888 795,0000 808,0000 792,0000 17:00 NEWAG 18,1000 0,0500 0,28% 27 101 031 18,2000 18,2000 17,9000 17:00 NEXITY 2,8000 -0,1200 -4,11% 7 4 430 2,8300 3,0000 2,8000 16:00 NOVATURAS 12,2080 -2,6920 -18,07% 2 1 343 12,2080 12,2080 12,2080 11:20 NOVAVISGR 1,3800 -0,0250 -1,78% 11 17 666 1,3300 1,3800 1,3000 15:26 NOVITA 120,5000 -7,0000 -5,49% 2 3 013 120,5000 120,5000 120,5000 13:30 NTTSYSTEM 4,4700 0,0700 1,59% 18 34 563 4,4000 4,4800 4,3100 17:00 ODLEWNIE 6,4000 0,0400 0,63% 9 4 496 6,3800 6,4800 6,3400 13:17 OEX 31,7000 1,5000 4,97% 2 7 967 30,6000 31,7000 30,6000 11:33 ONDE 12,0000 -0,1000 -0,83% 98 290 964 12,1400 12,3800 11,9000 17:00 ONDE-PDA 26,9500 0,3500 1,32% 51 110 034 26,6000 26,9500 26,5000 17:03 OPENFIN 0,1590 0,0040 2,58% 12 9 034 0,1510 0,1615 0,1400 15:30 41,4000 0,4000 0,98% 32 123 474 41,7000 41,8000 40,2000 17:00 OPTEAM 8,9800 0,0300 0,34% 1 18 8,9800 8,9800 8,9800 15:57 ORANGEPL 6,0100 -0,1440 -2,34% 2 534 11 367 278 6,1500 6,1500 5,9880 17:00 ORCOGROUP 3,0945 -0,0005 -0,02% 1 155 3,0945 3,0945 3,0945 10:11 ORZBIALY 20,9000 -0,2000 -0,95% 3 3 532 20,9000 20,9000 20,9000 11:00 OTLOG 17,9500 -1,4000 -7,24% 386 1 179 392 19,3500 20,0000 16,7500 17:00 OTMUCHOW 2,7300 0,1300 5,00% 2 13 2,6200 2,7300 2,6200 09:37 OVOSTAR 40,2000 -2,4000 -5,63% 5 10 244 40,4000 40,4000 40,0000 17:00 PAMAPOL 3,6200 0,0000 0,00% 25 27 112 3,5800 3,6200 3,5700 17:00 PANOVA 13,0000 0,0000 0,00% 4 26 910 13,0000 13,0000 13,0000 16:24 PATENTUS 1,9300 0,2500 14,88% 1 138 2 582 741 1,7500 2,2000 1,7500 17:03 PBG 0,0320 0,0050 18,52% 47 39 083 0,0320 0,0320 0,0320 12:57 PBKM 90,2000 0,2000 0,22% 2 22 640 90,2000 90,2000 90,2000 11:00 PBSFINANSE 0,4300 0,0000 0,00% 1 995 0,4300 0,4300 0,4300 15:00 PCCEXOL 3,0500 0,0500 1,67% 87 103 886 3,0050 3,0700 3,0050 17:00 PCCROKITA 86,9000 1,4000 1,64% 53 112 544 85,5000 86,9000 85,1000 17:00 PCFGROUP 51,5000 1,0000 1,98% 23 53 520 50,0000 51,5000 49,7500 17:00 PEKABEX 12,7000 -0,4000 -3,05% 7 12 822 13,0500 13,0500 12,7000 17:00 PEKAO 73,5000 -0,0400 -0,05% 12 150 115 244 392 74,2000 74,2000 71,7000 17:00 PEMANAGER 18,5000 -0,4500 -2,37% 12 6 873 18,9500 18,9500 18,1000 17:00 PEP 115,0000 13,6000 13,41% 579 807 935 104,8000 115,0000 102,0000 17:01 PEPCO 35,2200 -1,1800 -3,24% 767 3 386 221 36,0400 36,4800 34,7000 17:00 PEPEES 1,6000 0,0400 2,56% 12 56 051 1,5900 1,6100 1,5900 15:54 PETROLINV 1,9400 0,6200 46,97% 1 465 1 637 107 1,5000 2,0000 1,5000 17:04 PGE 9,9260 0,0280 0,28% 4 150 23 297 824 9,9160 10,1000 9,6000 17:01 PGE-PDA 10,0000 0,3000 3,09% 1 10 000 10,0000 10,0000 10,0000 09:25 PGFGROUP 0,5800 0,0340 6,23% 8 3 329 0,5960 0,5960 0,5560 16:42 PGNIG 6,7500 -0,1300 -1,89% 6 623 63 564 560 6,8620 6,8660 6,5900 17:02 PGO 1,4450 0,0050 0,35% 10 45 880 1,4450 1,4450 1,4400 17:01 PGSSOFT 17,9000 0,0000 0,00% 7 6 996 17,9000 18,0000 17,9000 15:43 PHARMENA 6,3400 -0,0400 -0,63% 4 1 385 6,3600 6,3800 6,1000 16:43 PHN 12,4000 -0,3500 -2,75% 5 3 757 12,8500 12,8500 12,4000 17:00 PHOTON 13,3600 0,1600 1,21% 56 133 014 13,0540 13,3600 13,0000 17:03 PKNORLEN 74,4600 -1,6400 -2,16% 12 491 132 074 640 76,1000 76,1800 73,8000 17:03 PKOBP 24,6000 -0,0700 -0,28% 11 467 115 574 408 24,9000 25,1800 24,2700 17:04 PKPCARGO 13,6000 -1,0000 -6,85% 1 406 5 122 788 14,8600 14,9000 13,5500 17:04 PLASTBOX 2,6800 0,0000 0,00% 2 4 020 2,6800 2,6800 2,6800 11:08 PLAYWAY 315,0000 2,0000 0,64% 191 946 436 311,0000 317,0000 309,0000 17:00 PLAZACNTR 2,0600 0,1000 5,10% 4 1 238 2,0600 2,1400 2,0600 11:12 PMPG 2,7600 -0,1600 -5,48% 12 28 936 2,9200 2,9200 2,7000 13:22 POLICE 11,2000 -0,1500 -1,32% 4 27 181 11,2000 11,2000 11,1500 17:00 POLIMEXMS 3,1220 0,0400 1,30% 307 920 506 3,0940 3,1220 3,0600 17:00 POLNORD 3,5300 0,0000 0,00% 4 18 947 3,5350 3,5350 3,5300 12:27 POLTREG 34,5000 0,7000 2,07% 8 8 688 34,5000 34,5000 33,5000 13:29 POLTREG-PDA 71,0000 2,0000 2,90% 35 143 168 65,2000 71,0000 62,4000 17:00 POLWAX 2,8500 0,0000 0,00% 10 13 028 2,9200 2,9200 2,8500 14:53 PRAGMAFA 24,3000 0,0000 0,00% 2 12 393 24,3000 24,3000 24,3000 09:37 PRAGMAINK 3,6000 0,0000 0,00% 5 68 3,6000 3,6000 3,6000 11:45 PRIMAMODA 1,3400 0,0000 0,00% 5 67 1,3400 1,3400 1,3400 09:00 PRIMETECH 1,1900 -0,0500 -4,03% 6 4 319 1,1200 1,1900 1,1200 15:00 PROCAD 2,4000 -0,0200 -0,83% 1 1 476 2,4000 2,4000 2,4000 11:00 PROCHEM 38,0000 -0,6000 -1,55% 5 9 591 38,6000 38,6000 36,4000 17:00 PROJPRZEM 9,2500 0,0500 0,54% 12 22 639 9,5500 9,6500 9,2500 16:34 PROTEKTOR 2,6700 0,0000 0,00% 12 8 526 2,6800 2,6800 2,6100 17:00 PROVIDENT 6,3000 0,4500 7,69% 26 110 356 5,8500 6,4000 5,4000 16:42 PULAWY 74,2000 0,0000 0,00% 56 103 794 75,0000 75,6000 73,8000 17:00 PUNKPIRAT 0,3100 0,0130 4,38% 44 40 027 0,2800 0,3100 0,2550 16:49 PURE 38,8500 2,5500 7,02% 191 484 248 37,0000 39,5500 37,0000 17:00 PZU 30,0500 -0,1100 -0,36% 3 859 30 749 546 30,2800 30,4500 29,8200 17:04 QUANTUM 28,2000 -1,6000 -5,37% 3 653 28,6000 28,6000 28,2000 15:03 QUERCUS 3,3700 -0,0100 -0,30% 7 3 535 3,3900 3,4000 3,3700 14:52 R22 37,0000 0,3500 0,95% 19 125 678 36,6500 38,0000 36,6500 14:53 RADPOL 1,9250 -0,0750 -3,75% 113 194 994 2,0000 2,2000 1,8700 17:04 RAFAKO 1,6080 0,0180 1,13% 180 265 077 1,6180 1,6180 1,5680 17:00 RAFAMET 16,5000 1,2000 7,84% 2 181 16,0000 16,5000 16,0000 17:00 RAINBOW 18,9800 0,1400 0,74% 39 78 399 19,3000 19,3000 18,2000 17:00 RANKPROGR 1,6600 -0,0300 -1,78% 39 49 043 1,6750 1,6750 1,5750 16:49 RAWLPLUG 13,8000 -0,4000 -2,82% 10 28 003 14,1000 14,1000 13,8000 17:00 REDAN 0,1860 -0,0040 -2,11% 9 3 953 0,1910 0,1910 0,1860 15:22 REINHOLD 0,1620 -0,0120 -6,90% 3 365 0,1620 0,1620 0,1620 15:00 REINO 1,3500 0,0000 0,00% 1 3 1,3500 1,3500 1,3500 09:01 RELPOL 5,7600 -0,1000 -1,71% 9 7 858 5,8800 5,9000 5,7600 16:47 REMAK 12,3000 0,0500 0,41% 7 15 452 12,3000 12,3000 11,8500 15:04 RESBUD 0,5880 0,0000 0,00% 6 1 499 0,5880 0,5880 0,5700 13:54 RONSON 2,4600 -0,0200 -0,81% 7 15 091 2,4800 2,4800 2,4600 13:19 ROPCZYCE 29,4000 0,5000 1,73% 12 26 522 29,1000 29,4000 29,1000 14:56 RYVU 35,2000 2,4000 7,32% 346 858 786 37,0000 37,7500 34,2500 17:02 SANOK 13,1000 0,2400 1,87% 27 22 034 12,8000 13,1000 12,8000 17:02 SANPL 234,8000 3,6000 1,56% 1 771 16 333 028 230,0000 234,8000 225,8000 17:00 SANTANDER 11,4000 0,1000 0,88% 10 48 237 11,2000 11,5040 11,1800 16:17 SANWIL 1,4350 0,0200 1,41% 18 35 071 1,4350 1,4350 1,4000 15:46 SATIS 0,6120 0,0010 0,16% 9 3 711 0,6100 0,6500 0,6100 15:58 SECOGROUP 14,2000 -0,7000 -4,70% 1 1 420 14,2000 14,2000 14,2000 14:03 SEKO 6,3000 0,0500 0,80% 2 57 6,4000 6,4000 6,3000 16:39 SELENAFM 22,4000 0,0000 0,00% 4 11 584 21,7000 22,4000 21,6000 16:23 SELVITA 80,0000 2,0000 2,56% 98 592 773 78,0000 80,0000 77,0000 17:00 SERINUS 8,1500 0,1500 1,88% 193 355 780 8,2000 8,3500 7,9000 17:00 SESCOM 28,4000 0,4000 1,43% 7 2 730 27,8000 28,4000 27,5000 12:04 SFINKS 0,3820 0,0130 3,52% 9 7 611 0,3700 0,3820 0,3650 11:58 SHOPER 39,7500 1,9000 5,02% 51 1 499 845 37,8500 39,7500 37,8500 17:00 SILVAIR-REGS 4,7000 -0,0200 -0,42% 5 4 700 4,7000 4,7000 4,7000 12:33 SILVANO 4,4000 0,0000 0,00% 3 3 588 4,0220 4,4000 4,0220 17:00 SIMPLE 12,3000 0,0000 0,00% 1 504 12,3000 12,3000 12,3000 11:00 SKARBIEC 21,0000 0,5000 2,44% 15 105 820 21,0000 21,2000 21,0000 15:23 SKOTAN 1,4180 0,0800 5,98% 53 50 245 1,3400 1,4360 1,2820 17:00 SKYLINE 0,6900 -0,0100 -1,43% 1 3 015 0,6900 0,6900 0,6900 09:00 SLEEPZAG 0,3720 0,0020 0,54% 1 645 0,3720 0,3720 0,3720 09:26 SNIEZKA 74,4000 2,4000 3,33% 23 27 273 72,0000 74,4000 72,0000 17:00 SOHODEV 0,5750 0,0050 0,88% 4 239 0,5750 0,5750 0,5750 13:24 SOLAR 5,5000 -0,0800 -1,43% 5 5 456 5,2200 5,6000 5,2200 13:24 SONEL 9,6000 -0,0600 -0,62% 1 480 9,6000 9,6000 9,6000 09:15 SOPHARMA 9,7500 0,0000 0,00% 1 234 9,7500 9,7500 9,7500 12:24 SPYROSOFT 345,0000 1,0000 0,29% 34 110 910 345,0000 348,0000 345,0000 17:00 STALEXP 2,8100 -0,0050 -0,18% 49 202 105 2,8000 2,8100 2,7800 17:00 STALPROD 268,0000 6,0000 2,29% 183 669 202 265,0000 269,0000 263,0000 17:00 STALPROFI 11,5800 0,0800 0,70% 164 291 070 11,5000 11,6800 11,4800 17:00 STAPORKOW 2,7200 0,0000 0,00% 2 2 723 2,7200 2,7200 2,7200 09:01 STARHEDGE 0,3790 0,0260 7,37% 3 1 241 0,3540 0,3790 0,3540 15:00 STSHOLDING 15,1000 0,4800 3,28% 646 1 888 259 14,3980 15,1980 13,7040 17:00 SUNEX 17,4000 -0,0500 -0,29% 265 834 382 17,5000 17,7500 17,2500 17:00 SUWARY 28,6000 1,4000 5,15% 29 74 327 27,2000 28,8000 27,2000 16:07 SWISSMED 10,9000 0,0000 0,00% 8 85 118 10,9000 10,9000 10,9000 15:20 SYGNITY 18,2500 0,6500 3,69% 20 73 882 18,0000 18,5500 17,6000 16:41 SYNEKTIK 27,4000 0,2500 0,92% 40 101 545 27,0000 27,4000 26,8000 17:00 TALANX 170,0000 -1,6000 -0,93% 1 510 170,0000 170,0000 170,0000 11:21 TALEX 15,9000 0,2000 1,27% 6 1 165 16,3000 16,3000 15,9000 16:37 TARCZYNSKI 39,0000 -1,0000 -2,50% 5 4 836 39,0000 39,0000 39,0000 09:00 TATRY 150,0000 2,0000 1,35% 4 10 980 150,0000 150,0000 147,0000 16:49 TAURONPE 3,1760 0,0320 1,02% 1 205 4 117 217 3,1440 3,1890 3,1120 17:00 TBULL 9,8000 0,3400 3,59% 4 3 360 9,4400 9,8000 9,4400 15:00 TERMOREX 0,6400 -0,0200 -3,03% 5 6 824 0,6450 0,6600 0,6400 11:04 TESGAS 4,1400 -0,0300 -0,72% 53 127 621 4,1100 4,1800 4,0000 17:00 TIM 23,6000 0,0000 0,00% 185 427 390 24,0000 24,1000 23,4500 17:00 TORPOL 15,3000 0,0000 0,00% 197 481 759 15,3000 15,4000 15,1000 17:00 TOWERINVT 9,6000 0,3000 3,23% 3 2 967 9,5800 9,6000 9,2200 17:00 TOYA 4,9950 0,0150 0,30% 76 174 973 5,0200 5,0400 4,9500 17:00 TRAKCJA 1,7640 0,0040 0,23% 71 178 505 1,7880 1,7900 1,7400 17:00 TRANSPOL 3,2700 0,0100 0,31% 12 13 520 3,2800 3,2800 3,2400 16:24 TRITON 4,9800 0,9600 23,88% 3 3 187 4,9800 4,9800 4,9800 11:10 TSGAMES 93,6000 0,6000 0,65% 678 1 633 265 93,5000 95,2500 92,2000 17:00 ULMA 51,0000 -2,0000 -3,77% 12 33 102 53,2000 53,2000 51,0000 16:36 ULTGAMES 18,1800 0,0000 0,00% 40 61 260 18,1800 18,7000 18,0000 17:00 UNIBEP 8,1600 0,0600 0,74% 8 8 149 8,1200 8,1600 8,1200 16:36 UNICREDIT 44,9000 0,5800 1,31% 1 1 886 44,9000 44,9000 44,9000 15:40 UNIMA 4,7300 -0,0300 -0,63% 4 4 328 4,6800 4,7300 4,5900 14:39 UNIMOT 64,0000 0,4000 0,63% 76 218 001 63,6000 64,6000 63,6000 17:00 URSUS 0,2275 -0,0080 -3,40% 12 5 771 0,2345 0,2345 0,2255 16:42 VENTUREIN 3,0000 0,0200 0,67% 14 33 066 2,9600 3,0800 2,9600 15:14 VERCOM 36,9000 -1,0000 -2,64% 14 32 790 37,9000 37,9000 36,4000 14:49 VERCOM-PDA 51,9000 0,4600 0,89% 15 51 200 51,5500 51,9000 51,5500 13:13 VIGOSYS 600,0000 4,0000 0,67% 34 2 175 184 596,0000 600,0000 586,0000 17:00 VINDEXUS 6,7200 0,1400 2,13% 20 28 800 6,6800 6,7200 6,6000 14:17 VISTAL 0,9880 -0,0700 -6,62% 342 185 235 1,0300 1,0800 0,9640 17:00 VIVID 1,3050 0,0250 1,95% 17 21 677 1,2500 1,3050 1,2500 17:00 VOTUM 40,6000 2,3500 6,14% 264 1 216 159 39,0000 40,6000 38,3000 17:02 VOXEL 34,5000 0,0000 0,00% 25 47 930 34,5000 34,9000 34,3000 16:34 VRG 3,8200 0,0700 1,87% 53 141 565 3,7100 3,9400 3,7000 17:00 WARIMPEX 3,1500 -0,0300 -0,94% 2 671 3,1000 3,1500 3,1000 13:56 WASKO 1,7300 0,0000 0,00% 21 30 181 1,7300 1,7350 1,6950 16:47 WAWEL 475,0000 0,0000 0,00% 6 6 658 476,0000 478,0000 475,0000 16:42 WIELTON 6,4100 0,1600 2,56% 79 130 084 6,4000 6,4700 6,2700 17:03 WIKANA 3,6400 -0,0200 -0,55% 4 89 3,5100 3,6400 3,5100 09:33 WINVEST 0,2320 0,0000 0,00% 1 20 0,2320 0,2320 0,2320 11:00 WIRTUALNA 105,6000 3,6000 3,53% 666 1 396 838 104,0000 107,8000 102,6000 17:00 WITTCHEN 18,0000 -0,0500 -0,28% 71 118 891 18,0000 18,0000 17,7500 17:00 WOJAS 4,5200 -0,1000 -2,16% 10 4 155 4,6200 4,6200 4,5200 15:24 XTB 21,8000 0,1200 0,55% 1 578 4 783 263 21,5200 21,9400 21,3400 17:00 XTPL 67,2000 11,2000 20,00% 532 2 215 809 55,6000 68,4000 55,6000 17:02 YOLO 0,3950 -0,0130 -3,19% 25 16 085 0,3700 0,4030 0,3700 17:00 ZAMET 0,9000 0,0020 0,22% 84 168 874 0,9220 0,9500 0,8800 17:00 ZEPAK 30,7500 0,4500 1,49% 508 2 364 152 29,9500 32,2000 29,3000 17:04 ZPUE 288,0000 0,0000 0,00% 2 3 432 276,0000 288,0000 276,0000 16:38 ZREMB 2,4100 -0,0100 -0,41% 50 54 201 2,4600 2,4600 2,3700 17:00 ZUE 4,0200 -0,0700 -1,71% 23 32 744 4,0900 4,0900 4,0100 17:00 ZYWIEC 495,0000 4,0000 0,81% 7 4 931 491,0000 495,0000 491,0000 16:36
Book Value Per Share) wyraża stosunek ceny do wartości netto na akcję czyli mówiąc prościej jest to wartość księgowa na akcję. Przez wartość księgową inwestorzy rozumieją wszystkie aktywa danej spółki pomniejszone o jej bieżące zobowiązania. Warto przy tym pamiętać, że rozróżnia się nie tylko zarówno wartość
1 maja 2022, 7:30. 3 min czytania W przypadku zakładania konta oszczędnościowego, lokaty bądź brania kredytu hipotecznego należy uwzględnić parametr finansowy, jakim jest kapitalizacja. Umożliwia ona między innymi przewidzenie wielkości zarobków na koniec inwestycji. To właśnie dzięki takim produktom finansowym banki mają wystarczające środki na realizację pożyczek. Czym jest kapitalizacja w różnych sferach ekonomicznych? W jaki sposób dokładnie ją obliczyć? Co to jest kapitalizacja? | Foto: Jirsak / Shutterstock Skapitalizowane odsetki to koszt pożyczki zaciągniętej w celu nabycia lub wytworzenia długoterminowego składnika aktywów Inną formą kapitalizacji jest zagadnienie dotyczące spółek akcyjnych, czyli całkowita wartość giełdowa określonej spółki w obecnej chwili Istnieje również kapitalizacja walutowa, w założeniu bardzo podobna do metody giełdowej Kapitalizacja to finansowa metoda rachunkowości, zgodnie z którą koszt uwzględnia się w wartości składnika aktywów i rozlicza się w czasie przez okres jego użytkowania. W uproszczeniu jest to częstotliwość, z jaką dana instytucja finansowa dopisuje odsetki do całkowitego kapitału. Do kapitalizacji najczęściej dochodzi w ujęciu kwartalnym, jednak jej częstsze występowanie znacząco przekłada się na regularny wzrost kapitału. Przykładowo kapitalizacja miesięczna pozwoli zarobić znacznie więcej niż np. roczna. Wybór rodzaju tej metody zależy głównie od instytucji finansowych, np. banków. Na ogół naliczają one odsetki w ujęciu rocznym lub jednorazowym, ponieważ stanowi to dla nich najkorzystniejsze rozwiązanie. Kapitalizacja odsetek Skapitalizowane odsetki to koszt pożyczki zaciągniętej w celu nabycia lub wytworzenia długoterminowego składnika aktywów. Oznacza to, że ulokowany kapitał zostanie zwrócony klientowi wraz z należnym oprocentowaniem po upływie określonego czasu. Dodatkowo doliczone zostaną do niego należne odsetki. W przypadku lokat krótkoterminowych zostają one doliczane jednorazowo lub wraz z jej zamknięciem. W przeciwieństwie do kosztów odsetkowych, ponoszonych z jakiegokolwiek innego tytułu, skapitalizowane odsetki nie są natychmiast ujmowane w rachunku zysków i strat np. w firmie. Zamiast tego wykazuje się je w ratach poprzez okresowe odpisy. Zobacz także: Kredyt hipoteczny a zdolność kredytowa Kapitalizacja giełdowa Inną formą kapitalizacji jest zagadnienie dotyczące spółek akcyjnych, czyli całkowita wartość giełdowa określonej spółki w obecnej chwili. Sposób obliczenia kapitalizacji giełdowej polega na uwzględnieniu iloczynu obecnego kursu oraz liczby akcji danej spółki, które pozostają w obrocie giełdowym. Kluczowe okazuje się zrozumienie, że kapitalizacja samej spółki oraz kapitalizacja giełdowa mogą się od siebie znacząco różnić. W przypadku drugiej z nich pod uwagę należy wziąć również wartość całej giełdy — tj. łączną wycenę wszystkich papierów wartościowych, które są na niej notowane. Czytaj także w BUSINESS INSIDER Kapitalizacja waluty Istnieje również kapitalizacja walutowa, w założeniu bardzo podobna do metody giełdowej. Jedyną różnicę stanowi to, że określa ona wartość waluty zamiast spółki. W ten sposób, mnożąc liczbę jednostek określonego środka płatniczego przez jego obecny kurs, uzyskuje się wartość. Tego typu obliczenia są wyjątkowo popularne w odniesieniu do kryptowalut, za pomocą których dochodzi do kalkulacji ryzyka inwestycyjnego. Jak obliczyć kapitalizację odsetek? Aby w pełni zrozumieć istotę wyliczania kapitalizacji odsetek, warto zaznajomić się z pojęciem procentu składanego. Odsetki naliczane w pierwszym okresie kapitalizacji wraz z uwzględnieniem ustalonej przez bank stopy procentowej w skali roku dopisuje się do pierwotnego salda określonej lokaty. Wzór na obliczenie kapitalizacji odsetek prezentuje się następująco: K = KO*(1+r/m)mn Wymienione wyżej oznaczenia należy interpretować w następujący sposób: K — oznacza kapitał końcowy, który jest rozumiany jako wszystkie oszczędności powiększone o wyliczone odsetki, jeszcze przed odjęciem należnego podatku od zysków kapitałowych, KO — kapitał początkowy, oznaczający kwotę, jaką podmiot przeznacza na lokatę bankową, m — liczba kapitalizacji w ciągu jednego roku, w przypadku kapitalizacji rocznej będzie to wartość 1, natomiast kwartalnej — 4, n — całkowity czas trwania inwestycji (wielokrotność okresów kapitalizacji), r — nominalna stopa oprocentowania w skali rocznej. Jeśli bank nalicza odsetki regularnie, w przypadku częstej kapitalizacji następuje zjawisko procentu składanego. Polega ono na tym, że określone odsetki z pierwszego okresu kapitalizacji są dopisywane do salda całej lokaty. To z kolei oznacza, iż kapitał automatycznie generuje zysk. Jakie są zyski z kapitalizacji? Kapitalizowanie środków w różnej formie przynosi wiele rozmaitych korzyści. Ponieważ aktywa długoterminowe okazują się kosztowne, rozłożenie ich wartości na przyszłe okresy znacznie zmniejsza wahania przychodów, zwłaszcza jeżeli dotyczy to małych przedsiębiorstw. Wielu kredytodawców wymaga od firm utrzymania określonego stosunku zadłużenia odnośnie do kapitału własnego. Gdyby duże aktywa długoterminowe były natychmiast odpisywane w koszty, mogłoby to zagrozić wymaganemu wskaźnikowi dla istniejących kredytów lub całkowicie uniemożliwić przedsiębiorcom otrzymywanie nowych pożyczek. Ponadto kapitalizacja wydatków zwiększa stan aktywów firmy, w rezultacie wiele wskaźników finansowych wydaje się znacznie korzystniejszych. Pomimo tego udogodnienia, nie powinno to być jednak bezpośrednim motywem kapitalizacji kosztów. Zobacz także: Ekokredyt – wszystko, co należy wiedzieć o eko zobowiązaniach Kapitalizacja a amortyzacja środków Proces odpisywania wartości aktywów przez okres ich użytkowania określa się mianem amortyzacji, którą stosuje się w przypadku środków trwałych. Amortyzacja jest wykorzystywana do wartości niematerialnych i prawnych takich jak własność intelektualna. Polega ona na corocznym odliczaniu od składnika aktywów pewnej wartości, aż do momentu, gdy całkowity koszt składnika aktywów zostanie odpisany z ogólnego bilansu. Zrozumienie zasady kapitalizacji określonych aktywów okazuje się kluczowe, jeśli dąży się do generowania zysków z tego tytułu. Jedną z bardziej istotnych zasad rachunkowości stanowi reguła współmierności. Posługując się tą wiedzą, potencjalny kredytobiorca jest np. w stanie stopniowo zwiększać swój kapitał mimo ściśle ustalonej stawki oprocentowania. W ten sposób pieniądze same „pracują”, a zysk na koniec kroku bądź kwartału wynosi znacznie więcej.
Firmy. Handel i konsumpcja. Wezwanie na akcje. Oferta Tarczyńskiego nie uwiodła funduszy. Zaproponowana w wezwaniu przez EJT Investment cena 10,5 zł za akcję, nie odzwierciedla wartości godziwej spółki i fundusze posiadające znaczące pakiety akcji nie mają zamiaru na wezwanie odpowiadać. Aktualizacja: 07.02.2018 17:08 Publikacja: 07.
Praktyka pokazuje, że giełdowi inwestorzy dzielą się zazwyczaj na zwolenników analizy fundamentalnej bądź technicznej. Przyczyną tego stanu rzeczy jest fakt, iż obie techniki były dotychczas uważane za nieporównywalne. Pierwsza skupia się na wewnętrznej sytuacji spółki, podczas gdy druga - na jej funkcjonowaniu na parkiecie giełdowym. Tymczasem, nowa metoda oceny atrakcyjności akcji ujmuje ilościowo wyniki analizy technicznej i porównuje je z wynikami analizy fundamentalnej. Zasadniczym celem giełdowych inwestorów jest taki wybór i dobór akcji, aby zagwarantować sobie maksymalny uzysk przy minimalnym ryzyku inwestycyjnym. Starając się osiągnąć ten cel, zwykle analizują akcje będące obiektem ich zainteresowania. Śledzą oni uważnie doniesienia w mediach na temat danej spółki, w ocenie zaś stosują analizę techniczną bądź fundamentalną. Ta druga polega, ogólnie rzecz biorąc, na obserwacji danych udostępnianych przez spółkę, a dotyczących głównie jej sytuacji ekonomiczno-finansowej. Informacje te upowszechniane są na ogół w mediach pod postacią raportów i wskaźników finansowych. Kryteria te obejmują takie obszary funkcjonowania spółki, jak: rentowność, płynność finansowa, zadłużenie, sprawność działania i rynek kapitałowy. W praktyce branżowej funkcjonuje mnogość wskaźników. Ich liczbę różne źródła określają w szerokim przedziale, od 100 do nawet 400. Nie ulega jednak wątpliwości, iż analiza wskaźnikowa jest przedsięwzięciem skomplikowanym, a przede wszystkim czasochłonnym. Ponadto, spółki giełdowe udostępniają dane do wskaźników w ramach sprawozdań finansowych, a więc w pełnym zakresie na ogół raz do roku, zwykle na jego koniec. Uważna i rzetelna analiza fundamentalna pozwala jednak ocenić kondycję finansową i rzeczywistą sytuację danej spółki, co powinno ułatwić prawidłową ocenę jej możliwości na rynku kapitałowym. Inną metodą oceny szans inwestowania w akcje danej spółki jest tzw. analiza techniczna. Polega ona na przyjęciu założenia, iż decydujące dla pomyślnej perspektywy inwestowania w akcje danej spółki jest określone kształtowanie się przebiegu jej akcji w czasie, przy czym historia akcji w przeszłości pozwala przewidzieć ich najbliższą przyszłość. U podstawy analizy technicznej spoczywa założenie, że "rynek dyskontuje wszystko", tzn. zarówno sytuację finansową spółki (fundamenty), jak i jakość zarządzania oraz pomyślne i niepomyślne wieści dotyczące spółki, udostępniane przez media. Praktyka wykazuje, że inwestorzy dzielą się zazwyczaj na zwolenników jednej bądź drugiej techniki analitycznej. Przyczyną takiego podziału jest fakt, iż obie techniki były dotychczas uważane za nieporównywalne. Analiza fundamentalna miała bowiem charakter obliczeniowy, podczas gdy analiza techniczna funkcjonowała (i nadal funkcjonuje) pod postacią bardziej lub mniej złożonych komputerowych programów wizualnych, udostępnianych przez większość domów maklerskich w Internecie. Na koniec należy zaznaczyć, że analiza fundamentalna skupia się na sytuacji wewnętrznej spółki, podczas gdy analiza techniczna na jej funkcjonowaniu pod postacią akcji na parkiecie giełdowym. Techniczna plus fundamentalna Przedstawiona nowa metoda oceny atrakcyjności akcji danej spółki polega na skwantyfikowaniu (ujęciu ilościowym) wyników analizy technicznej i porównaniu ich z wynikami analizy fundamentalnej. Chodzi o identyfikację akcji, które są najbardziej dochodowe z punktu widzenia spodziewanego zysku z inwestycji i odznaczają się jednocześnie najmniejszym ryzykiem inwestycyjnym. Zależy również na ustaleniu, jaki udział w pozycji spółki, wynikającej z analizy technicznej akcji, stanowi jej kondycja finansowa, określona wybraną metodą związaną z analizą fundamentalną. Jednym z założeń metody jest ustalony horyzont inwestycyjny, nie mniejszy niż jeden rok i jego kolejne wielokrotności. Metoda nie jest zatem zalecana w przypadku krótkoterminowej strategii spekulacyjnej. Może jednak pomóc w zidentyfikowaniu spółek, które charakteryzują się cechami szczególnie pożądanymi z punktu widzenia spekulacyjnej gry giełdowej. Metoda, w swej części dotyczącej kwantyfikacji analizy technicznej, oparta została na koncepcji stosowanej w obszarze anglosaskich rynków kapitałowych. Idea konfrontacji wyników skwantyfikowanej analizy technicznej z wynikami wybranej metody analizy fundamentalnej i ich interpretacja, stanowią opracowanie oryginalne. Atrakcyjność inwestycyjna akcji danej spółki, zwana dalej potencjałem dochodowym (Total Winning Potential Value), jest funkcją perspektywy dochodu z akcji (Winning Prospect) i tzw. ryzyka całkowitego (Risk), związanego z daną inwestycją. Z kolei szansa na dochód z akcji (Winning Prospect) to funkcja średniej (niearytmetycznej) rocznej rentowności akcji w badanym okresie (average Rentability per Year = avRpY) oraz stabilności zysku (Winning Stability = WS). Średnia rentowność akcji pozwala określić, z dzisiejszego punktu widzenia, jaka była przeciętna roczna rentowność akcji badanych spółek na przestrzeni ostatnich 5 - 6 lat, gdyż taki był przeważnie okres objęty analizą. Z kolei stabilność zysku (WS) mierzy prawdopodobieństwo uzyskania dodatniej rentowności przy zbyciu akcji w badanym cyklu 5 - 6 lat. Wprowadzenie do rozważań wskaźnika stabilności (WS) pozwala inwestować w akcje o nie tylko wysokiej, ale i stabilnej w czasie rentowności. Unika się w ten sposób akcji tzw. cyklicznych, które cechuje wysoce nieregularny i nieprzewidywalny przebieg rentowności i ryzyka inwestycyjnego. Wskaźnik średniej rentowności (avRpY) zazwyczaj służy do porównywania akcji różnych spółek między sobą, pod względem potencjalnej szansy zysku z inwestycji. Ryzyko całkowite (Risk) jest funkcją wskaźnika straty (Loss Ratio) i wskaźnika maksymalnej ceny akcji (TRV Ratio). Ten pierwszy indykator wskazuje tzw. ryzyko zasadnicze i stanowi bazę porównawczą akcji różnych spółek pod względem ryzyka inwestycyjnego (podobnie jak rentowność "avRpY" w przypadku spodziewanego zysku). Ujmuje on ryzyko w aspekcie historycznym, gdyż zbudowany jest na danych z przeszłości. Z kolei wskaźnik maksymalnej ceny akcji (TRV Ratio) pokazuje ryzyko w ujęciu bieżącym, gdyż do jego konstrukcji użyto kursów maksymalnego i bieżącego. Wskaźnik straty (Loss Ratio) jest funkcją prawdopodobieństwa straty w zbadanym okresie (Loss Probability) i ważonej straty przeciętnej (weighted average Loss). Z kolei do oceny aspektu fundamentalnego spółki zastosowano tzw. syntetyczny wskaźnik oceny kondycji finansowej Altmana, zwany Z-Score. Stosowany on bywa do oceny "standingu" finansowego przedsiębiorstwa, w dalszej zaś kolejności do wstępnego przewidywania problemów finansowych lub bankructwa spółki.. Model Z-Score łączy tradycyjną analizę wskaźnikową z metodą statystyczną, znaną jako wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna (MDA, Multiple Discriminant Analysis). Uwzględniono w nim następujące parametry diagnostyczne kondycji finansowej przedsiębiorstwa: stosunek kapitału pracującego (obrotowego) do całości aktywów. Określa on bieżącą wypłacalność podmiotu. stosunek zysku do dyspozycji podmiotu do całości aktywów. Określa stopę zwrotu. stosunek zysku brutto skorygowanego o odsetki bankowe do całości aktywów. Określa stopę zwrotu. stosunek wartości rynkowej kapitału akcyjnego do całości zobowiązań. Określa strukturę kapitału, efekt wspomagania finansowego. stosunek przychodów ze sprzedaży netto do całości aktywów. Określa rotację aktywów Wielkość graniczna (cut-off point) wskaźnika kondycji finansowej Z-Score wynosi 2,675. Wyodrębnia się też strefę pośrednią wskaźnika, która rozciąga się między 1,81 a 2,99, przy czym w przypadku Z-Score 2,99 oznacza prawidłową kondycję finansową. Te modelowe wartości zostały ustalone dla rynków USA i Kanady. Autor niniejszego opracowania - na podstawie badań polskiego rynku - zaproponował, jako dolną strefę bezpieczeństwa, poniżej której polskim przedsiębiorstwom budowlano-montażowym notowanym na GPW grozi upadłość, wartość Z-Score = 1,00. U podstaw opisanej wyżej metody legło przekonanie, że tylko akcje, które na przestrzeni ostatnich 5 - 6 lat wykazywały ponadprzeciętną rentowność i niższe, niż przeciętne, ryzyko inwestycyjne, zasługują na zainteresowanie inwestorów. Jakość funkcjonowania i efekty działania spółki giełdowej znajdują bowiem bezpośrednie odbicie w poziomie jej kursu. Jednak nie chodzi tu o kurs dnia dzisiejszego, lub ostatnich kilku tygodni bądź miesięcy, lecz o przebieg notowań kursowych z ostatnich kilku lat. Zwłaszcza, jeśli lata 2001 - 2006 wybrane jako podstawa analizy dalekie były na rynku polskim od stabilności - pojawiały się okresy zarówno stosunkowo głębokiej recesji, jak i dynamicznej hossy. Tak zróżnicowany klimat gospodarczy pozwolił wystarczająco zróżnicować spółki pod względem rentowności ich akcji i ryzyka inwestycyjnego. Cechą bowiem dobrego przedsiębiorstwa jest stały harmonijny rozwój, nie zaś wyrywkowe wzloty, przedzielone krótszymi lub dłuższymi okresami stagnacji bądź regresu. Oczywiście, zdarzają się spółki, które na tle miernego kształtowania się kursu ich akcji na parkiecie w dłuższym okresie, prezentują czasem obiecujące wzrosty. Są to tzw. "okazje", których akcje - w myśl pewnej znanej na rynku kapitałowym zasady psychologicznej - kupują niektórzy inwestorzy. Należy jednak podkreślić, iż nabycie akcji o niższej niż przeciętna rentowności i podwyższonym ryzyku, w nadziei, że dana spółka z czasem się "odkuje" jest typowym podejściem spekulacyjnym, nie zaś inwestycją w akcje "sensu stricte". Nabycie tego rodzaju akcji wynika z tzw. myślenia życzeniowego, zakładającego, że w przyszłości kurs akcji odnośnej spółki będzie wyższy niż w przeszłości. Znany amerykański inwestor Warren Buffett zawsze podkreślał, że zwykle bardziej opłacalne jest nabywanie akcji dobrych spółek po umiarkowanych cenach, niż tanio akcji kiepskich spółek. Generalnie, przesłaniem przedstawionej metody jest negacja zasady wyznawanej przez wcale niemały procent inwestorów, polegającej na przekonaniu, że straty przeszłych okresów przekształcą się w zyski bezpośredniej przyszłości. Metoda zakłada inwestowanie w akcje spółek, które na przestrzeni dłuższego okresu czasu wykazują ponadprzeciętną średnią rentowność i ryzyko inwestycyjne poniżej przeciętnego. W tle wniosków na temat rentowności i ryzyka zawsze rozważana jest bieżąca kondycja finansowa spółki, ujęta w postaci czytelnego i stosunkowo łatwego do interpretacji syntetycznego wskaźnika Z-Score. Reasumując, należy stwierdzić, że akcje o najwyższej szansie na zysk powinny cechować następujące parametry: bliska odległość od maksymalnego notowania, wysoka średnia rentowność, niskie ryzyko inwestycyjne i wysoka stabilność dodatniej rentowności przy zbyciu. Polskie spółki - potencjał dochodowy akcji cztery razy większy W Tabeli 1 (spółki polskie) i Tabeli 2 (spółki unijne) przedstawiono zestawienie głównych wskaźników i omówiono niektóre z nich: - średnia rentowność roczna (avRpY) wyniosła dla zbadanego zbioru 22 polskich spółek budowlano-montażowych 24,23%. W przypadku zbioru spółek unijnych, zawierającego 15 dużych i ogólnie znanych, także w Polsce, spółek budowlanych, rentowność wyniosła 5,27%. Jednak zbiór najlepszych w UE spółek budowlanych posiadał już rentowność wyższą, rzędu 15,26 %. A więc była to rentowność porównywalna z wartością obliczoną dla zbioru spółek polskich GPW. - stabilność zysku przy zbyciu akcji (Winning Stability = WS) w przypadku spółek krajowych wyniosła 0,8667, podczas gdy dla spółek unijnych 0,5900. Widać zatem, że spółki polskie odnotowały bardziej dynamiczny wzrost wartości akcji w rozpatrywanym okresie (2001-2006), co znalazło odbicie zarówno w wyższej wartości średniej rocznej rentowności, jak i wyższej stabilności zysku na zbyciu. - prawdopodobieństwo straty (Loss Probability) w przypadku spółek krajowych wyniosło 0,4706, podczas gdy dla spółek unijnych 0,4444. Są to, jak widać, wartości niemal identyczne. Zarówno jedna, jak i druga nie odbiega od średniej wartości dla głównych rynków kapitałowych w Europie. - średnia, ważona strata (weighted average Loss) dla spółek polskich wyniosła 8,8708, dla unijnych zaś 6,6905. Nie jest to różnica, która przemawiałaby w zasadniczy sposób na niekorzyść spółek GPW. - wskaźnik straty (Loss Ratio) jest istotnym wskaźnikiem, często stosowanym do bezpośrednich porównań ryzyka inwestowania między spółkami. Pokazuje on podstawowe ryzyko związane z inwestowaniem w akcje danej spółki. Średnia tego wskaźnika dla zbioru spółek krajowych to 4,26, dla unijnych zaś 2,66 - natomiast dla czołowych unijnych 2,56. W tym przypadku daje się zauważyć wyraźna różnica w podejmowanym ryzyku inwestycyjnym, na niekorzyść spółek polskich. - wskaźnik maksymalnej wartości akcji (TRV Ratio) jest wskaźnikiem pomocniczym, pozwalającym wybrać akcje korzystniejsze spośród akcji dwóch spółek o zbliżonym lub identycznym wskaźniku straty. Wskaźnik ten jest tym lepszy, im niższa jest jego wartość. Dla spółek polskich wyniósł on 0,0734, dla unijnych 0,3774. Najlepsze spółki unijne posiadały wskaźnik maksymalnego kursu akcji rzędu 0,4165. Świadczy to o większej podatności spółek unijnych na zmianę trendu, w ujęciu średnim, statystycznym. - ryzyko całkowite (Risk) jest wskaźnikiem pomocniczym, pochodnym uprzednio omówionych wskaźników ryzyka. Wartość tego wskaźnika jest niemal identyczna w przypadku spółek polskich i unijnych i wynosi odpowiednio 0,3505 i 0,3774. - wskaźnik potencjału dochodowego (Total Winning Potential Value), zwany też wskaźnikiem siły dochodowej, jest sumarycznym wskaźnikiem predykcji spodziewanego dochodu z akcji danej spółki. W przypadku akcji spółek polskich jego wartość średnia wyniosła 79,59 (przy znacznym rozrzucie wartości dla poszczególnych spółek). Odpowiednia wartość dla przedstawionego zbioru 15 spółek UE to 12,96. W przypadku najlepszych spółek UE średni potencjał dochodowy wyniósł 21,61. Zatem była to wartość blisko 4-krotnie niższa, niż dla spółek polskich. Wydaje się to potwierdzać znacznie bardziej dynamiczną, na przestrzeni ostatnich lat, sytuację sektora budowlanego w Polsce, w porównaniu z budowlanymi sektorami wiodących państw unijnych. Obserwacja głównych wskaźników pozwala stwierdzić, że np. na niemieckim rynku kapitałowym sytuacja spółek budowlanych, obserwowana przez pryzmat analizy akcji i kondycji finansowej spółek, nadal kształtuje się niepomyślnie. W obszarze powyżej średniej krajowej (rentowność i ryzyko odpowiednio 24,23 i 4,26) uplasowały się następujące spółki polskie: PBG Polimex-MS Prochem Energopol Projprzem Pemug Naftobudowa Elektrobudowa Echo Investment Spółki te stanowiły 41% analizowanego zbioru. Z kolei powyżej średniej unijnej rentowności i ryzyka dla najlepszych spółek budowlanych znalazły się następujące spółki polskie: PBG Prochem Projprzem Elektrobudowa Limit ryzyka dla spółek unijnych przekroczyły o około 20 % Polimex-MS i Echo Investm,ent które jednak zmieściły się w limicie rentowności. Unijne i polskie Grupę 10 spółek materiałów budowlanych z Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii porównano z 4 spółkami polskimi (Tabela 3, spółki polskie i Tabela 4, spółki unijne). Dla porządku warto zauważyć, że rentowność (avRpY) 10 unijnych spółek materiałów budowlanych wyniosła 6,78, czyli nieco więcej niż unijnych spółek budowlano-montażowych - 5,27. Dla spółek polskich średnia rentowność wyniosła 9,99. Z kolei ryzyko wyrażone w przypadku spółek unijnych wskaźnikiem strat (Loss Ratio) wyniosło 2,59 wobec 2,66 unijnej branży budowlano-montażowej. Wskaźnik strat spółek polskich wyniósł 4,66. Całkowity potencjał dochodowy (uśredniony medianą) unijnych spółek materiałów budowlanych wyniósł 13,87 wobec 12,96 dla spółek budowlano-montażowych i 21,61 dla zbioru najlepszych unijnych spółek budowlano-montażowych. Średni potencjał dochodowy polskich spółek materiałów budowlanych GPW wyniósł 7,47, czyli niemal połowę wartości uzyskanej przez unijne spółki materiałów budowlanych i budowlano-montażowe. Również pozostałe wskaźniki obu podsektorów, budowlano-montażowego i materiałów budowlanych, nie wykazały istotnych rozbieżności, co wydaje się świadczyć o wewnętrznym zrównoważeniu całości unijnej branży budowlanej. Poddano analizie 14 spółek materiałów budowlanych, wśród których znalazły się 4 spółki polskie: Decora Opoczno Lentem i Tras Inter Analiza ta wykazała, że np. rentowność spółki Decora jest najwyższa w całym zbiorze, spółki Lentex plasuje się zaś w strefie górnych wartości spółek unijnych. Niestety, średnie ryzyko inwestycyjne spółek krajowych było o niemal 100% wyższe niż rozpatrywanych spółek unijnych. Najwyższy potencjał dochodowy akcji wśród spółek krajowych i unijnych ogółem, zaprezentowała polska spółka Decora Potencjał dochodowy akcji spółki Lentex okazał się wyższy niż tak znanych firm jak np. Lafarge (Francja), CRH (Irlandia), Heidelberger Zement i Dyckerhoff (Niemcy). Co z kondycją finansową? Różne podmioty analityczne stosują zróżnicowane techniki wyceny akcji, mające stanowić bodziec do ewentualnego ich nabycia, akumulacji bądź zbycia. Często, zwłaszcza w ostatnich latach, stosuje się wycenę wartości spółki, jako podstawę do obliczenia następnie ceny pojedynczej akcji. Horyzont takiej wyceny sięga zazwyczaj 9 - 12 miesięcy, licząc od daty wyceny. Stanowi on podstawę do sprzedaży (skrócenia pozycji) lub nabycia (pozycja długa) akcji. Podstawowe metody stosowane przez większość domów maklerskich w Polsce to metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych (Discounted Cash Flow - DCF) i metoda mnożnikowa, bazująca na średniej wartości znanych wskaźników, głównie P/E, P/BV, EV/EBITDA, obliczonych dla reprezentatywnego zbioru spółek krajowych i/lub zagranicznych. Metoda DCF polega na sporządzeniu prognozy bilansu i rachunku strat i zysków danej spółki, sięgającej 10 - 15 lat do przodu od roku, w którym sporządzona zostaje analiza przyszłej wartości spółki. Na tej podstawie oblicza się wartość spółki i dyskontuje ją na okres obecny, w którym sporządzana jest analiza. Podobnie ma się rzecz z metodą mnożnikową. Tutaj jednak prognozowanie wartości wskaźników nie przekracza na ogół 1 - 2 lat do przodu. Pewne wątpliwości może niekiedy budzić rzetelność analizy opartej o estymowane na podstawie prognoz zarządu dane bilansowe, sięgające kilku - kilkunastu lat w przyszłość. Tym niemniej, są to obecnie najbardziej popularne metody obliczania przyszłej wartości akcji spółki. Należy tu też wspomnieć o metodzie zdyskontowanych dywidend, która jednak nie jest stosowna w Polsce, gdyż ciągle jeszcze stosunkowo niewiele spółek GPW wypłaca regularnie dywidendy. Założeniem niniejszej metody jest przede wszystkim oparcie analizy perspektywy dochodu z akcji spółki na pogłębionych danych historycznych, których z oczywistych względów nie można poddać w wątpliwość. Metoda ta pozwala ponadto bezpośrednio konfrontować akcje danej spółki z akcjami spółek konkurencyjnych. Jednoznaczna w swej wymowie i przekonywająca wizualizacja jednoczesnego rankingu potencjału dochodowego na tle rankingu kondycji finansowej uzupełniana jest zwykle o pogłębioną analizę poszczególnych spółek i ich walorów. Kolejne założenie polega na przyjęciu tezy, iż potencjał dochodowy akcji danej spółki wypływa z dwóch czynników: określonej kondycji finansowej i tzw. ekspektatywy. Nazwą tą określa się wszelkie czynniki o charakterze nieekonomicznym i niefinansowym, jakie budować mogą wizerunek spółki na rynku kapitałowym i wpływać na poziom kursu akcji. Zaliczyć tu należy wszystkie pozytywne sygnały o kontraktacji, stabilność zarządu, skuteczną politykę "public relations", itp. Jeśli przyjąć założenie, że kurs akcji jest odbiciem wartości wewnętrznej spółki, to kondycja finansowa jest niewątpliwie z tą wartością powiązana. Czynnikami wiążącymi są: wysoki i powtarzalny zysk, znacząca wartość kapitału pracującego, relatywnie niskie zadłużenie i wysoka rotacja aktywów. Przyjmując założenie, że poziom notowania akcji jest odbiciem kondycji finansowej spółki, należałoby się spodziewać iż ranking potencjału dochodowego akcji powinien pokrywać się z rankingiem kondycji finansowej. Tak jest w istocie w przypadku nieco ponad połowy przebadanych spółek budowlano-montażowych (Wykres 1). Tam, gdzie poziom kondycji finansowej, ujętej w pozycji rankingu, jest niższy niż potencjału dochodowego, rolę czynnika dynamizującego notowania odgrywają oczekiwania (ekspektatywa) inwestorów względem danej spółki. W takim przypadku należy sprawdzić, czy wartość bezwzględna kondycji finansowej danej spółki nie przekracza dolnej wartości granicznej (cut-off point) , warunkującej bezpieczne funkcjonowanie podmiotu. Dolny poziom bezpieczeństwa wynosi według standardów amerykańskich 1,80, zaś według standardów polskich 1,00. Spółki, w których potencjał dochodowy akcji i kondycja finansowa SA są zrównoważone (np. Energopol Projprzem PBG Polimex-MS Elektrobudowa posiadają jeszcze rezerwy wzrostu potencjału dochodowego w wyniku oddziaływania pozytywnych oczekiwań inwestorów. W świetle zaprezentowanej metody spółki te stanowią idealny obiekt do inwestowania w średnim i dłuższym terminie. Wydaje się również, że spółki które obecnie demonstrują relatywnie wyższą kondycję finansową, niż potencjał dochodowy, są kandydatkami do wzrostu potencjału dochodowego na bazie samej tylko wysokiej kondycji finansowej (np. Instal Kraków Mostostal Płock Budopol Energomontaż Płn Ostatnie dwie spółki znalazły się ostatnio w kręgu zainteresowania odpowiednio: grupy kontrolowanej przez p. Elżbietę Sjoblom i Polimexu - MS Porównać i wybrać Przedstawiona metoda pozwala na kwantyfikację analizy technicznej i umożliwia porównanie jej wyników z wynikami analizy fundamentalnej, ujętymi w postaci syntetycznego wskaźnika kondycji finansowej Z-Score. Określenie potencjału dochodowego akcji umożliwia identyfikację spółek, w których akcje warto inwestować w średnim i dłuższym terminie. Metoda umożliwia ocenę akcji pod kątem ich atrakcyjności dochodowej już w sekwencji kwartalnej. Ponadto pozwala na zidentyfikowanie akcji, które mogą (chociaż nie muszą) być przedmiotem spekulacji giełdowej (niski potencjał dochodowy, niska kondycja finansowa). Przy jej użyciu można zidentyfikować akcje, których znaczący potencjał dochodowy, wysoka rentowność i niskie ryzyko inwestycyjne mają podstawę fundamentalną. Możliwa jest również identyfikacja akcji "niedowartościowanych" z punktu widzenia fundamentalnego (kondycja finansowa), bądź takich których wysoki potencjał dochodowy opiera się w części na fundamentach, w części zaś na tzw. ekspektatywie, czyli nadziei inwestorów związanej z perspektywą rozwojową danej spółki. W okresie minionych 5 - 6 lat krajowy rynek kapitałowy w sektorze budownictwa rozwijał się znacznie dynamiczniej niż jego odpowiedniki w rozwiniętych krajach UE, chociaż rozrzut wartości krańcowych poszczególnych wskaźników polskich spółek był o wiele większy niż przedsiębiorstw budowlanych w Unii Europejskiej.
6,36% 0,4600 zł. Polska Grupa Energetyczna SA (PGE) Miejsce w rankingu: 12. 2023-11-24 17:01:24. Podsumowanie. Podstawowe dane. Akcjonariat. Władze i zatrudnienie. Wyniki finansowe.
  1. Ыւибрէձ шулθξይ
  2. Еኬ գаβовոጴ
  3. Իщуլ а
    1. ባሏቼыφусомα тիтвፊ ոгяψε
    2. Ձирсሓда պዋф иπըпротխрс զ
    3. Ж բимунт
ipqdc.
  • 4wrkzsw798.pages.dev/111
  • 4wrkzsw798.pages.dev/395
  • 4wrkzsw798.pages.dev/180
  • 4wrkzsw798.pages.dev/260
  • 4wrkzsw798.pages.dev/113
  • 4wrkzsw798.pages.dev/356
  • 4wrkzsw798.pages.dev/94
  • 4wrkzsw798.pages.dev/195
  • 4wrkzsw798.pages.dev/107
  • wartość akcji pewnej spółki giełdowej